Asya Pasifik Raporu: 57
ABD, Guam'a stratejik bombardıman uçaklarını konuşlandırdı, Filipinler el yükseltti. Çin kendini tehdit altında hissettiğindeki sert açıklamalarından birini yaptı! Güney Çin denizinde tansiyon arttı.
Güney Çin denizindeki bir aylık sakinlik Filipinlerin kışkırtmalarıyla tekrardan hareketlendi. Çin kendini tehdit altında hissettiğinde yaptığı açıklamalardan birini yaptı, Güney Çin Denizinde tansiyon yükseliyor. K.Kore, ABD’den önce hipersonik füze yapmayı başardı. G.Kore basını füzenin hızını Mach 14’e ulaştığını yazdı. Tayvan, Çin ablukasının işgale dönüştüğü senaryolara karşı tatbikatlar çalışmaya başladı. ABD, Guam’a B-52 stratejik bombardıman uçaklarını konuşlandırdı. Çin topyekün seferberliği hazırlanıyor, Pasifikte gerilim tırmanıyor.
Orta Doğu’da savaş yayılıyor. ABD stratejik aklı Orta Doğu’da barış ararken, siyonist akıl şiddeti artırıyor. ABD Orta Doğu’dan çıkamıyor. Pariste Gazze barış görüşmeleri devam ediyor. Husilere karşı yapılan saldırılar, Kızıldeniz’de güvenliği sağlayamadı. Ürdün’de ABD üssüne yapılan saldırıya, ABD karşılık verdi. Orta Doğu’da şiddet şiddeti doğuracak, seçim öncesi ABD daha fazla tabut taşıyacak gibi görünüyor.
Ukrayna cephesinde, Rusya daha elverişli mevzileri ele geçirmeye hatları yarmaya başladı. Zelensky ile Genel Kurmay başkanı arasındaki kavga şiddetleniyor. Zelensky generali görevden aldığını söylesede bunu uygulayamadı, ABD’den izin istedi.
Geçen haftaki raporda uyardık Zelensky Ukraynanın yeniden inşasını havuç olarak göstererek firmalardan yardım topluyor. Hali hazırda, Zelensky’nin çevresine para kaptıran Türk firmaları var. Rapordan iki gün sonra 31 Ocak’ta İstanbul’da Türk Ticaret Bakanı ve Ulaştırma Bakanının katıldığı Ukrayna’nın yeniden inşası toplantısı düzenlendi. Ukrayna’nın yeniden inşası ihalelerinin büyüklüğü, Ticaret Bakanlığının gözlerine perde indirmiş durumda!
Afrika cephesinde, Sudan’daki taraflar Bahreyn’de barış görüşmeleri yürütüyorlar. Çin ve ABD nüfuz savaşları, Angola, Zambiya, Demokratik Kongo’da devam ediyor. Rusya, Afrika’da Wagner’in yerine geçecek Orta Afrika merkezli Afrika kolordusu oluşturmaya çalışıyor.
Substack üzerinden raporları yayınlamaya tam 1 yıl önce başladım. İlk raporu 6 Şubat 2023 deprem günü yayınlamışım. Sonraki 9 gün boyunca Hatay’da arama kurtarma çalışmalarında bulunduğumdan ötürü, depremi takip eden iki hafta raporlar farklı tarihlerde yayınlandı. Bu iki hafta dışında her pazartesi raporları yayınladım. Sizlerin paylaşımlarıyla birlikte 1500 kişilik bir okur kitlesine ulaştık ve her geçen gün büyüyoruz.
III.Dünya savaşı öncesi cephe cephe Jeopolitik gelişmeleri sizlere aktararak, mevcut gelişmeler ışığında daha doğru yatırım kararları almanızı ve daha doğru planlamalar yapmanızı hedefliyoruz.
Jeopolitikaya ilgi duyan sizlere faydalı olabilmek için daha farklı planlarımız var ama bunların çoğunu zamansızlıktan hayata geçirebilmiş değiliz. Jeopolitik riskler Asya’daki firmaların yönetim kurullarında nasıl değerlendiriliyor, nasıl kararlar alıyorlar sizlere aktarmak istiyorum. Bu ay ilk röportajımızı yapmayı hedefliyorum.
Sizlerin ilgisi ve desteğiyle daha faydalı çalışmalara imza atacağız. Raporları, iş arkadaşlarınız, dostlarınızla paylaşmayı unutmayın.
Pasifik Cephesi
Güney Çin Denizi'nde son dönemde gerilimin azalmasına rağmen Filipinler, Ren'ai Jiao'da (Ren'ai Resifi) yasadışı olarak karaya oturttuğu savaş gemisine havadan malzeme atarak ve Filipinli balıkçıların Huangyan Adasına izinsiz girişini sansasyonel hale getirerek Çin'i yeniden kışkırttı.
Çin sahil güvenliği, Güney Çin Denizi'ndeki tartışmalı bir sığlıktan dört Filipinliyi "kovduğunu" söyledi; bu, iki ülke arasında zengin balıkçılık suları üzerindeki son sürtüşme oldu.
Bu hafta Filipinler ve Vietnam arasında imzalanan, sahil güvenlik birimleri arasındaki işbirliğini genişletmeyi ve Güney Çin Denizindeki olayları önlemeyi amaçlayan anlaşma Çin tarafının tepkisini çekti. Çin, Filipinleri “Güney Çin Denizi'ndeki provokasyonlarını sürdürmekle” suçlayan Global Times gazetesi, Filipinler'in Vietnam ile anlaşmayı imzalayarak "küçük bir klik" oluşturmaya çalıştığını söyledi. Gazete Filipinlerin bu tavrının "bölgedeki durumu daha da karmaşık hale getireceğini ve ilgili tüm taraflar arasındaki siyasi güveni sabote edeceğini" belirtti. “Klik” terimi Çin’in kendini tehdit altında hissettiği zamanlarda kullandığı bir terim.
2021 yılında QUAD - Avustralya, Hindistan, Japonya ve ABD - "özgür ve açık bir Hint-Pasifik sağlamak" için bir zirve için bir araya geldiklerinde, dışişleri bakanlığı gruba "kapalı küçük klikler oluşturdukları" için tepki gösterdi ve bu hareketi "uluslararası düzeni yok etmenin kesin bir yolu" olarak nitelendirdi. 2023 Camp David zirvesi içinde Çin, Washington'u çeşitli "küçük klikler" aracılığıyla Asya-Pasifik'te Soğuk Savaşı yeniden canlandırmaya çalışmakla suçladı.
Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jnr, tartışmalı Güney Çin Denizi'ndeki deniz egemenliğini savunmak için ülkenin ilk denizaltısının satın alınmasını da içeren ordunun modernizasyonunun üçüncü aşamasını onayladı. Batı Filipin Denizi'nden sorumlu donanma sözcüsü Roy Trinidad dün yaptığı açıklamada modernizasyonun üçüncü aşamasının iç savunmadan dış savunmaya doğru bir strateji değişikliğini yansıttığını ve diğerlerinin yanı sıra Batı Filipin Denizi'ndeki askeri kabiliyetleri arttırmayı hedeflediğini söyledi. Trinidad, "Büyük bir donanma olmayabiliriz, ancak haklarımızı ve egemenliğimizi koruyacak bir donanmaya sahip olacağız" dedi.
ABD Pasifik Hava Kuvvetleri’nden yapılan açıklamaya göre Washington, Guam'a B-52 stratejik bombardıman uçaklarını konuşlandırdı.
ABD'nin ilk uçuşunu sadece iki ay önce gerçekleştiren B-21 bombardıman uçağının üretimine başladığı bildirildi. Aceleye getirilen B-21 bombardıman uçağı üretimi 'ABD'nin Çin'i çevreleme takıntısını' yansıtıyor.
ABD Hava Kuvvetleri, bir ABD F-16 savaş uçağının Çarşamba günü Güney Kore'nin batı kıyısı açıklarında düştüğünü ve pilotun uçaktan fırladıktan sonra kurtarıldığını söyledi.
Kuzey Kore'nin 14 Ocak'ta hipersonik savaş başlığına sahip katı yakıtlı bir orta menzilli balistik füze (IRBM) denemesi yapması, Rusya'nın Kuzey'in hipersonik füze teknolojisini geliştirmesine yardımcı olma konusunda bir rol oynamış olabileceği spekülasyonlarını tetikledi. Güney Kore medyasında yer alan bir habere göre füze 14 Mach maksimum hıza ve 100 kilometre irtifaya ulaştı. Bu da Kuzey Kore'nin Eylül 2021'deki ilk hipersonik füze fırlatışından bu yana hipersonik füze teknolojisinde önemli bir ilerleme kaydettiğini gösteriyor. K.Kore, ABD’den önce hipersonik füze geliştirmiş oldu.
Çin ve K.Kore, Kore yarımadasında yeniden tırmanan gerilimin ortasında "her düzeyde stratejik iletişimi güçlendirme" sözü verdi. Çin Dışişleri Bakanlığı geçtiğimiz Cuma günkü görüşmelerin ardından yaptığı açıklamada iki ülkenin "geleneksel dostluklarını ve pratik işbirliklerini derinleştirme" konusunda mutabık kaldıklarını belirtti. Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Sun Weidong'un Kuzey Koreli mevkidaşı Pak Myong-ho ile Pyongyang'da bir ay içinde ikinci kez bir araya geldi.
Güney Kore'nin Rusya ile zaten gergin olan ilişkileri, Savunma Bakanı Shin Won-sik'in Ukrayna'ya "tam destek" verilmesine ilişkin açıklamalarının ardından daha da kötüleşti. Moskova bunu Seul'ün Kiev'e askeri yardım sağladığının potansiyel bir göstergesi olarak yorumladı ve ikili ilişkilerin "tamamen kopacağı" uyarısında bulundu. G.Kore Dışişleri Bakanlığı Pazar günü yaptığı açıklamada Güney Kore'nin Ukrayna'ya ölümcül silah sağlamama yönündeki tutumunu sürdürdüğünü yineledi. Lakin G.Kore, Ukrayna’ya en büyük mühimmat sağlayan ülke. 330 bin adet 155mm lik top mermilerini dolaylı yoldan Ukrayna’ya yolladı.
Pentagon yeni ortaya çıkan denizaşırı tehditlere karşı koymak için gelişmiş silah sistemleri geliştirmek istiyor. Birçok savunma müteahhidi para kaybına yol açabilecek projelerden kaçınıyor. ABD'li savunma müteahhitlerinin yöneticileri, yatırımcılara maliyet aşımı açısından yüksek risk taşıyan projelerin peşinden koşmayacakları konusunda güvence vermeye çalıştı. ABD en büyük iki savunma müteahhidi olan Lockheed Martin ve RTX, sabit fiyatlı Pentagon sözleşmelerinden zarar ediyor. Boeing, Pentagon ile yeni sabit fiyatlı geliştirme anlaşmalarına girmemeye yemin etti.
ABD Dışişleri Bakanlığı, ülkenin silah ihracatının 2023 mali yılında yüzde 56 artarak yaklaşık 81 milyar dolara ulaştığını kaydetti. Bu rakama, Ukrayna’ya yapılan silah yardımının da dahil olduğu belirtildi.
Çin, toplu seferberliğe hazırlanıyor. Eyalet hükümetleri Çin’in askeri yapılanmasının bir parçası olarak sivil kaynakları entegre etmekle görevli askeri-sivil füzyon ofisini, yapısal bir reformla savunma seferberliği departmanıyla birleştirdi. Eyalet parti başkanları, bölge ordu komutanlarını ziyaret ediyor.
Tayvan adasındaki silahlı kuvvetler kısa bir süre önce Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun (PLA) "tatbikatları saldırıya dönüştürmesini" simüle etti. Adanın doğusundaki Taitung'da medya önünde gerçekleştirilen tatbikat, Çin anakarasının "ada çevresindeki düzenli tatbikatlarından birini aniden gerçek bir saldırıya dönüştürdüğü" bir senaryoyu simüle etti. Tayvan ordusu benim geçen sene 13 Nisanda uyardığım Çinlilerin kadim stratejisi Göğü yanılt, denizi aş taktiğine karşı tatbikat düzenledi. Muhtemelen Tayvan’ın işgali bu stratejiyle gerçekleşecek, herkes bilecek ama önlem alınamayacak!
Çin Merkez Televizyonu'nun (CCTV) Çarşamba günü bildirdiğine göre, PLA Doğu Ordu Komutanlığı donanması geçtiğimiz günlerde Doğu Çin'in Fujian Eyaletindeki bir doğu kıyı bölgesinde, birkaç taşıyıcı kurucu rampanın fiili atış füze saldırılarına başlamasıyla, tüm unsurları içeren bir gemisavar füze saldırı tatbikatı gerçekleştirdi.
Tayvan, kendi ana adasına 1500 km uzakta Güney Çin denizinde kontrol ettiği Taiping Adasında genişlettiği iskele nedeniyle, Filipinler, Vietnam ve Çin ile karşı karşıya. Tayvan'ın tartışmalı Güney Çin Denizi adacığı üzerinde yeni genişlettiği iskele, 4.000 tonluk askeri fırkateynler kadar büyük gemilerin yanaşmasına olanak sağlayacak. Tayvan 1956'dan beri Taiping'i kontrol ediyor ve adacıkta bir garnizonun yanı sıra roketler de bulunuyor. Tsai görev yaptığı iki dönemde Taiping'i hiç ziyaret etmedi. Tsai hükümetinin, ABD savaş gemilerinin Taiping'e yanaşmasına yardımcı olmak için yenileme emri verdiğine inanılıyor.
Pakistan'da bir mahkeme Salı günü Pakistanlı muhalefet lideri İmran Han'ı devlet sırlarını ifşa etmek suçundan 10 yıl hapis cezasına mahkum etti. Bu ay başka bir mahkeme partinin adaylarının oy pusulasında partinin meşhur kriket sopası sembolünü kullanamayacağına karar vererek adayların belirlenmesini zorlaştırdı.
Pakistan yeni hükümeti seçmek üzere Perşembe günü sandık başına gidecek ancak seçimlerin ordu liderliğindeki kurulu düzeni daha da güçlendirmesi ve yaklaşık 242 milyonluk ülkeyi siyasi olarak istikrara kavuşturmak için çok az şey yapması bekleniyor. İmran Han'ın Pakistan Tehreek-e-Insaf (PTI) partisinin, tartışmalı suçlamalarla hapse atılmasına rağmen, önde giden Pakistan Müslüman Ligi-Nawaz (PML-N) partisini zorlaması bekleniyor.
Myanmar’da çatışma devam ettikçe ve isyancılar daha fazla toprak kazandıkça ateşkes bozuldu. Üç Kardeş İttifakı, Myanmar'ın kuzeyindeki Shan eyaletinde bir düzineden fazla kasaba ve ticaret limanının kontrolünü ele geçirdi. Çin'in aracılık ettiği ateşkes anlaşmasına rağmen Rakhine eyaletinde de ilerleme kaydetti.
Cumhurbaşkanı Xi Jinping, bu yılın ilk Politbüro çalışma oturumuna başkanlık ederken "yıkıcı inovasyonu" artırma, teknolojiyi sanayi ile bütünleştirme ve tedarik zinciri esnekliğini artırma çabaları çağrısında bulundu. Xi, Çin'in bilimsel inovasyonu -özellikle de "özgün ve yıkıcı" türden- güçlendirmesinin yanı sıra teknolojide kendine yeterliliğe ulaşması ve "temel teknolojilerde savaşması" gerektiğini söyledi. Başkan, inovasyonun "geleneksel endüstrileri dönüştürmek ve yükseltmek, yenilerini yetiştirmek ve genişletmek, gelecekteki sektörleri planlamak ve inşa etmek ve endüstriyel sistemi iyileştirmek ve modernize etmek" için kullanılması gerektiğini söyledi.
Dünyanın en büyük silah ithalatçısı olan Hindistan, son 20 yılda ithal ettiği 60 milyar dolarlık silahın %65’ini Rusya’dan karşıladı. Son veriler Hindistan’ın Rusya’dan silah alımlarını azalttığını Batılı ülkelere yöneldiğini ve yerli üretim çabalarını arttırdığını gösteriyor.
Pakistan ve Katar arasında düzenlenen askeri tatbikatta Çin yapımı bir savaş uçağı Avrupalı muadiline karşı zafer kazandı. Pakistan Hava Kuvvetleri (PAF) Çin yapımı J-10CE jetlerini Katar'ın Eurofighter Typhoon savaş uçaklarına karşı ilk kez sahaya sürdü. J-10CE'nin dokuz tatbikatın tamamında Typhoon'a üstün geldi. J-10CE'nin görsel menzilin ötesindeki dört hava muharebe tatbikatını ve beş it dalaşını kazandı.
FBI direktörünün Christopher Wray Çarşamba günü ABD Temsilciler Meclisi'nin ABD ve Çin arasındaki Stratejik Rekabete ilişkin Seçilmiş Komitesi'nde yaptığı konuşmada Çin'in ABD'nin elektrik şebekesi, petrol boru hatları ve su sistemleri gibi sivil altyapılarını çökertmeye yönelik "kapsamlı bir bilgisayar korsanlığı operasyonunu hızlandırdığı" uyarısında bulundu.
ABD, yüzlerce virüslü yönlendiriciyi ele geçiren ve bunları Amerikan ve müttefik kritik altyapı ağlarını gizlice hedef almak için kullanan benzersiz derecede tehlikeli ve potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir Çin bilgisayar korsanlığı operasyonunu bozduğunu açıkladı. Batılı istihbarat yetkilileri, Çin'in becerilerinin ve karmaşıklığının son on yılda hızlandığını söylüyor. Yetkililer, Pekin'in ABD'nin kritik altyapı ağlarına sızma konusundaki ilgisinden özellikle endişe duymaya başladılar ve bunun rakipsiz bir siber güvenlik sorunu oluşturduğunu söylüyorlar.
ABD ve Japonya ile siber güvenlik, ağ teknolojisi ve dijital kapasite geliştirme dahil olmak üzere dijital alanda işbirliğini güçlendirmeyi kabul ettiğini söyledi. Dijital yetenekleri geliştirmek için siber güvenlik, Open RAN gibi mobil iletişim ağları, teknoloji eğitimi, startup yarışmaları ve diğer alanlar da dahil olmak üzere dijital alanda işbirliğini güçlendirmeyi kabul ettiler ve gelecekte çalışma düzeyinde toplantılar yoluyla belirli tartışmalara devam etmeye karar verdiler.
ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo Salı günü yaptığı açıklamada, Çin'in elektrikli araçlarının "sürücü hakkında büyük miktarda bilgi" topladıkları için ulusal güvenlik riski oluşturduğunu söyledi.
ABD, taslak kural ile Çin'in yapay zeka yeteneklerini kısıtlamaya çalışıyor. Amerika Birleşik Devletleri, Amazon ve Microsoft gibi bulut hizmetleri sağlayıcılarından, platformlarında yapay zeka (AI) uygulamaları geliştiren yabancı müşterileri araştırmalarını ve bildirmelerini isteyerek Washington ve Pekin arasındaki teknoloji çatışmasını tırmandırıyor. Biden yönetiminin önerisi, bu firmaların yabancı müşterilerin isimlerini ve internet protokol adreslerini açıklamalarını gerektiriyor.
İsveç'in NATO rolüne hazırlanmaya başladı, müttefik kuvvetlere denizaltılarını gezdiriyor. İsveç Donanma Filosu Komutanı Paula Wallenburg daha önce tatbikatlarda USS.Ronald Reagan uçak gemisini defalarca batırdık dedi. İsveç Donanması'nın üç adet AIP tipi denizaltısı var ve dört yıl içinde bunlara iki yenisi daha eklenecek. Birinci Denizaltı Filosu olarak bilinen bu sualtı gücü İsveç'in NATO'ya kazandıracağı en önemli güç olarak görülüyor.
Çin’de önde gelen bir roket bilimci Wang Xiaojun ülkenin en üst düzey danışma organından CPPCC ihraç edilecek. Çin, füze gücü ve uzay gelişiminde yer alan yetkililere yönelik geniş çaplı bir tasfiye başlattı.
ABD Salı günü, Devlet Başkanı Nicolas Maduro'nun muhaliflerinin kendisine karşı aday olmalarına izin verilmediği takdirde Venezuela'nın hayati önem taşıyan petrol endüstrisine yönelik yaptırımları geri çekmeye hazır olduğu uyarısında bulundu. Venezüellalı yetkililer de buna karşılık olarak Biden'ı, yeniden seçilebilmesi için hassas bir alan olan göç konusunda vurmakla tehdit etti.
Çin, kamu kullanımı için 40'tan fazla yapay zeka (YZ) modelini onayladı. Çin devlet destekli Securities Times'ın haberine göre, Çinli düzenleyiciler geçen hafta toplam 14 büyük dil modeline (LLM) kamu kullanımı için onay verdi. Bu, Xiaomi, 4Paradigm ve 01.AI'nin alıcılar arasında sayıldığı Çin'in verdiği dördüncü onay grubuna işaret ediyor.
Çin, en büyük otomobil ihracatçısı olarak Japonya'yı geride bıraktı. Japonya 2023 yılında 4,42 milyon araç ihraç etti. Çin Otomobil Üreticileri Birliği'ne (CAAM) göre Çin 4,91 milyon araç ihraç etti.
Çin’in ilk tam otomatik konteyner terminali 2017 yılında Qingdao'da hizmete girdi. Çin'in ilk tam otomatik liman konteyner terminalinin faaliyete geçmesinden altı yıl sonra, ülke artık kendi tamamen bağımsız akıllı liman yönetim ve kontrol sistemlerine sahip. Ulaştırma Bakanlığı geçen ay yaptığı açıklamada, Çin'in şu anda çeşitli limanlarda faaliyet gösteren 18 terminali bulunduğunu, 27 terminalin de ya yapım aşamasında ya da yenilenmekte olduğunu belirtti.
G.Koreli Lotte Group Yönetim Kurulu Başkanı Shin Dong-bin, Lotte Group'un iş portföyünü biyo teknoloji, metaverse, hidrojen enerjisi ve ikincil piller olmak üzere dört ana yeni büyüme motoruna odaklanacak şekilde yeniden düzenleyeceğini ve yönetim verimliliğini en üst düzeye çıkarmak için çekirdek olmayan işletmelerini satmak için önleyici adımlar atacağını söyledi.
Küresel petrol fiyatları, Kızıldeniz'de tırmanan çatışma nedeniyle arz kesintisi endişelerinin yanı sıra ABD ekonomisinin beklenenden daha güçlü büyümesi ve Çin'in ekonomik teşvik paketleri nedeniyle artan talepten etkilenerek sert dalgalanmalar yaşıyor. Bazıları, artan jeopolitik belirsizlikler nedeniyle yakın zamanda büyük bir gelişme yaşanmayacağı için temel emtia fiyatlarındaki artışın bir süre daha devam edeceğini söylüyor.
Singapur ve Çin'in en iyi araştırma enstitüsünden bilim insanları, günlük kıyafetleri giyilebilir elektronik cihazlara dönüştürmek için kumaşlara dokunabilen ultra ince akıllı bir lif geliştirdiklerini açıkladılar. İnsan saçı inceliğindeki yeni yarı iletken liflerle örülmüş bir süveter, kablosuz ışık tabanlı bir iletişim sistemi aracılığıyla diğer kullanıcılarla resim paylaşabilir. Benzer şekilde üretilmiş bir bere, trafik sinyal bilgilerini bir telefona göndererek ve değişen renklere göre titreşmesini tetikleyerek görme engelli bir kişinin güvenli bir şekilde karşıdan karşıya geçmesine yardımcı olabilir. Ayrıca hem kazak hem de bere makinede yıkanabilir.
Samsung Electronics ve Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC), şirketler ABD, Japonya ve diğer ülkelerdeki yatırımlarını genişletmek için acele etseler bile, en ileri teknolojiye sahip yarı iletken tesislerini kendi ülkelerinde tutuyorlar. Her iki şirket de 2025 yılında 2 nm işlem teknolojisini kullanarak seri üretime başlamayı hedefliyor.
Çin'deki Amerikan Ticaret Odası'nın (AmCham) açıkladığı anket sonuçlarına göre, ankete katılan Amerikan firmalarının neredeyse yarısı yatırımlarını genişletme planlarının olmadığını ya da Çin'deki operasyonları için yaptıkları harcamaları azaltmayı düşündüklerini söyledi.
Orta Doğu Cephesi
Geçen hafta Ürdün’deki ABD üssünün vurulmasından sonra, bu hafta ABD’nin Suriye ve Irak’taki karşı saldırıları başladı. ABD’de siyonist akıl, İran’ın vurulmasını isterken, stratejik akıl ABD’nin Pasifiğe odaklanması gerektiğini düşünüyor, lakin etkin İsrail lobisine karşı bunu yapmak pek mümkün gözükmüyor. Diğer taraftan ABD Gazze’de 6 haftalık ateşkes ve akabinde İsrail’in çekilmesini ön gören barış anlaşma görüşmeleri Pariste devam ediyor.
Yetkililer, ABD güçlerinin düşman bir insansız hava aracını Amerikan insansız hava aracı zannederek Ürdün'deki bir ABD üssüne girmesine ve burada üç ABD askerinin ölümüne ve onlarcasının yaralanmasına yol açmasına izin vermiş olabileceğini söyledi.
Pentagon, ABD askerlerinin Ürdün'de bir insansız hava aracı saldırısında öldürülmesinin ardından Amerikan güçlerine yönelik yeni saldırıları caydırmak amacıyla Cuma günü İran'ın Suriye ve Irak'taki paramiliter güçlerine ve Tahran'ın desteklediği milislere yönelik bir dizi hava saldırısı başlatarak 85'ten fazla hedefi vurduğunu açıkladı. Yedi noktadaki hedefleri vuran ABD saldırılarında 125'ten fazla hassas mühimmat kullanıldı. Bu yerlerden dördü Suriye'de, üçü ise Irak'taydı. Biden, "Tepkimiz bugün başladı" dedi. "Bizim seçtiğimiz zaman ve yerlerde devam edecek."
Irak'taki Şii silahlı grupları çatısı altında toplayan İslami Direniş Örgütü, ABD ordusunun misillemesinin ardından Irak'ın Erbil kentinde ABD'ye ait olan Harir Askeri Üssü'nü hedef aldı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zaharova, "Birleşik Krallık Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin ABD saldırılarına itaatkâr bir şekilde katılması kimseye bir tür 'uluslararası koalisyon' yanılsaması vermemelidir. Londra, Washington'daki üstlerinin tamamen provokatif eylemlerini destekleme konusundaki gayretinin hesabını henüz vermedi dedi.
Güney Afrika Dışişleri Bakanı, İsrail'in Gazze'de birkaç gün içinde yüzlerce sivili daha öldürerek BM'nin en üst mahkemesinin geçen hafta aldığı kararı görmezden geldiğini söyledi ve ülkesinin ayrı bir mahkeme olan Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde açtığı davada İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu hakkında neden tutuklama emri çıkarılmadığını sorduğunu sözlerine ekledi.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan bu hafta sonu Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile Husilerin saldırılarını görüşmek üzere bir araya gelirken, Husiler de geçtiğimiz günlerde Gazze savaşıyla ilgili görüşmelerde bulunmak üzere Moskova'ya nadir bir heyet gönderdi. Pekin'i Tahran'ın Husilere verdiği desteği kesmek için İran üzerindeki önemli kozunu kullanmaya çağırdığını söyledi. Yetkili, Pekin'in konuyu İranlılarla görüşeceklerini söylediğini aktardı.
ABD'li ve İsrailli yetkililer, Hamas'ın Gazze'nin altındaki geniş tünel ağının %80'inin, İsrail'in haftalar süren yok etme çabalarına rağmen sağlam kaldığını ve bunun İsrail'in temel savaş hedeflerini engellediğini söyledi.
Bu hafta Paris'te uluslararası istihbarat şefleri tarafından hazırlanan anlaşma taslağına göre İsrail ve Hamas, altı haftalık bir ateşkesle başlayarak Gazze'deki rehineleri serbest bırakacak üç aşamalı bir anlaşma üzerinde düşünüyor. Sonraki aşamalarda çatışmalar duracak ve daha fazla rehine serbest bırakılacak. Yetkililer, CIA Direktörü William Burns liderliğindeki ABD'li müzakerecilerin, İsrail'in uzun bir aradan sonra savaşı mevcut yoğunluğuyla sürdürmesinin zor olacağını savunduğunu söyledi. İlk aşamada Hamas serbest bırakılmak üzere rehineleri toplarken İsrail altı hafta boyunca Gazze'de insansız hava araçlarıyla gözetleme dahil tüm askeri operasyonları durduracak. Sivil rehineler serbest bırakılacak. Gazze'de sivillerin dolaşmasına izin verilecek ve yardımlar tüm bölgelere ulaşabilecek.
New York merkezli Anayasal Haklar Merkezi (CCR) tarafından ABD'de açılan davada Biden, Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Savunma Bakanı Lloyd Austin'in soykırımı önleme konusundaki yasal sorumluluklarını yerine getirmemekle kalmayıp, soykırımın tamamen suç ortağı oldukları iddia ediliyor. Dava, "ABD'nin İsrail'in saldırılarına verdiği desteğin, İsrail hükümetine daha fazla silah ve koşulsuz destek verilmesinin emredilmesi de dahil olmak üzere" durdurulması için acil bir mahkeme kararı talep ediyor. CCR bir basın açıklamasında, Biden yönetiminin sadece Aralık ayı başında "en az 15.000 bomba ve 50.000'den fazla 155 mm top mermisi gönderdiğini, bunların doğası gereği ayrım gözetmediğini" belirtti. Bu, Kasım ayında İsrail'e 14.3 milyar dolarlık askeri yardımın kongre tarafından onaylanmasını, ancak Filistinliler için bütçelenen insani yardımın kasıtlı olarak kesilmesini takip etti. Bu silahların yanı sıra, Pentagon'un İsrail'deki gizli silah depolarının ülke ordusunun Gazze'de kullanması için açıldığına dair haberler de var.
Eski Virginia Senatörü Richard Black, ABD Başkanı Joe Biden yönetimindeki bazı üyelerin ordunun Irak ve Suriye'den çıkmasına itiraz etmeyeceğini kaydeden Black, güçlü İsrail lobisi Orta Doğu'dan çıkmamızı engelliyor dedi.
Ukrayna Cephesi
AB liderleri Ukrayna için 50 milyar euroluk bir bütçe yardım paketi üzerinde anlaşarak Kiev'e önümüzdeki dört yıl için finansman sağlamayı garantiledi ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın haftalar süren muhalefetinin üstesinden geldi.
Brüksel'de gayrı resmi bir toplantı yapan AB dışişleri bakanları Ukrayna'ya askeri yardım ya da Avrupa Barış Fonu'nun hacminin arttırılması konusunda bir karara varmadı. 19 Şubatta tekrar toplanacaklar.
NATO, Ukrayna için 155mm’lik top mermisi arıyor. ABD ve İngiltere mevcut stoklarını Ukrayna ve İsrail’e yolluyor, stokları Japonya dolduruyordu. Lakin Japonya artık bu sürecin bir parçası olmak istemiyor.
Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) Cumartesi günü yaptığı açıklamada, Ukraynalı yetkililerin ordu için mühimmat alımı amacıyla yaklaşık 40 milyon dolar çaldığını söyledi.
Rus saldırılarının başarıları ve yarattığı tahribat, Batı’dan gelen yardımların aksaması, cephede düşen moraller neticesinde Ukrayna yönetimi de kendi içindeki tartışmalar sertleşiyor. Görüşmeyi bilen üst düzey bir yetkiliye göre, Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky Pazartesi günü yaptığı bir toplantıda Genel Kurmay Başkanı Valery Zaluzhny'ye kendisini kovduğunu söyledi. Zelenskiy'nin bir sözcüsü Pazartesi günü yaptığı açıklamada generalin görevden alınmadığını söyledi. Lakin hafta sonu Zelensky, Zaluzhny’i görevden alacağını ABD’ye bildirdi.
Batı'dan gelen yardımlar durduğu için mühimmat sıkıntısı çeken Ukrayna, patlayıcı FPV ya da birinci şahıs görüşlü insansız hava araçlarından oluşan bir ordu üretmeye çalışıyor. Ukrayna bir milyon patlayıcı drone üretmeyi hedefliyor.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Joseph Borrell, Ukrayna'daki çatışmanın taraflarının uzlaşmasına ilişkin fikirleri yanlış olarak değerlendirdi. Borrell bu açıklamadan bir gün önce “Savaş devam ediyor ve çatışmalar daha da kötüleşiyor”, “Biz bu Ukrayna tünelinin sonunda ışık görmüyoruz” demişti.
Ukraynaca kısaltması GUR olarak bilinen Ukrayna askeri istihbarat teşkilatı Perşembe günü yayınladığı bir videoda deniz insansız hava araçlarının Çarşamba gecesi Rus füzeleriyle donatılmış korvet Ivanovets'e saldırdığını gösterdi. GUR'un sosyal medyasında yayınlanan görüntülerde birden fazla deniz insansız hava aracının bir gemiye çarparak patladığı iddia ediliyor.
Geçen hafta Zelensky’nin en büyük hedefinin Ukrayna’nın yeniden inşasını havuç olarak gösterip Japon, Koreli ve Türk firmalardan yardım topladığını, Türk firmaların Zelensky çevresine para kaptırdığını söylemiştim. Yazıdan iki gün sonra 31 Ocak İstanbul’da Ukrayna’nın yeniden inşası toplantısı yapıldı. Türkiye tarafından Ticaret Bakanı ve Ulaştırma Bakanı katılırken, Ukrayna Başbakan Yardımcısı ve Topluluklar, Bölgeler ve Altyapı Geliştirme Bakanı katıldı. Zelensky’nin en büyük hedeflerinden birisi, Ukrayna’nın yeniden inşası ihalelerini erkenden satmak.
Zelensky, Ukrayna’nın yeniden inşası ihalelerini erkenden satmak dışında, AB tarafından Ukraynalı mültecilere verilen üç kuruş yardımlara da göz dikmiş vaziyette. Alman TV kanalı ARD’ye verdiği demecinde, Almanya'nın Ukraynalı mültecilerin aldığı parayı Ukrayna bütçesine aktarmasını öneren Zelensky, bunun Kiev için ‘çok daha iyi’ olacağını, Kiev yönetiminin Ukraynalı mültecinin nerede olduğuna bağlı olarak Almanya’dan gelecek fonları kendisinin dağıtabileceğini söyledi.
Afrika Cephesi
ABD, Angola'daki Atlantik limanı Lobito'ya bir lojistik koridor oluşturmak için mineral zengini Zambiya ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti (DRC) boyunca 1.300 km uzanacak olan Lobito Atlantik Demiryolu'nu yenilemek için bir milyar dolar taahhüt etti. ABD ayrıca Angola ve Zambiya arasında 800 km'lik yeni bir demiryolu hattı inşa etmek için Avrupa Birliği ile birlikte çalışıyor.
ABD ve AB, dünyanın en büyük kobalt üreticisi olan Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nden pil metallerinden pay istiyor. Zambiya da bakır ve kobalt açısından zengin bir ülke. Bu madenlerin çoğu Çin'e ihraç ediliyor.
Sudan ordusu ve paramiliter Hızlı Destek Güçleri'nin (RSF) üst düzey liderlerinin Ocak ayında Bahreyn'de üç kez bir araya geldiğini ve bunun dokuz aydır devam eden çatışmalarda savaşan iki taraf arasındaki ilk temas olduğunu söyledi. Bir katılımcıya göre, herhangi bir ilerleme kaydedilmemesine rağmen, iki taraf Sudan'ın ve ordusunun birliğinin korunmasını da içeren bir ilkeler bildirgesi üzerinde geçici olarak anlaştı.
Etiyopya Ombudsmanlık Kurumu başkanı Endale Haile, soruşturmalarının Tigray bölgesinde 351 kişinin öldüğünü, komşu Amhara'da ise 21 kişinin öldüğünü tespit ettiğini söyledi. Etiyopya'nın gıda krizi, Tigray bölgesindeki savaş ve Afrika Boynuzu'nun on yıllardır yaşadığı en kötü kuraklık nedeniyle son yıllarda derinleşti.
Afrika'daki nüfuzunu genişletmek için yeni bir hamle yapan Rusya, Wagner Grubu'nun kıtadaki paralı askerlerinin yerini alacak bir silahlı güç oluşturuyor. Afrika Kolordusu, Batı etkisinin hızla azaldığı bir dönemde Moskova'nın kıtadaki Soğuk Savaş döneminden kalma nüfuzunu yeniden canlandırmak amacıyla, savunma bakanlığı kontrolünde planlanan üslerden oluşan bir ağ ile Rusya'nın askeri varlığını güçlendirecek.
Çin'in Afrika ile toplam ticareti 2023'te 2022'ye göre yüzde 1,5'lik bir artışla 282,1 milyar ABD dolarına ulaştı. Çin'in Afrika'ya ihracatı 2022'ye kıyasla yüzde 7,5 artarak 173 milyar ABD dolarına ulaşırken, kıtadan ithalatı yüzde 6,7 azalarak 109 milyar ABD dolarına geriledi. Çin, Afrika'daki en büyük beş ticaret ortağı olan ve ağırlıklı olarak kaynak zengini ülkeler olan Güney Afrika, Angola, Nijerya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti (DRC) ve Mısır ile ticaretinde düşüş kaydetti.
Amiral Cem Gürdeniz, dün Filipinleri yazdı. ABD, Pasifik’teki Ukrayna’sını buldu: Filipinler
İş liderlerinin, dünyadaki jeopolitik değişimleri anlaması ve yeni dünyaya uyum sağlaması için haftalık yönetici raporunu size sunuyoruz. Abone olarak Chief Asia Officer ile çoklu krizler dünyasında akıllıca konumlanın.