Asya Pasifik Raporu: 99
ABD, Pasifikte Çin'i çevrelemek için hızlandı. Çin, siyasi, ticari ve konvansiyonel savaşa topyekün hazır. Rusya, Ukrayna’daki çatışmanın küresel nitelik kazandığını açıkladı. Savaşa son bir adım.
Bu haftaki rapor için bana bir hafta sonu borçlusunuz! 307 makale/haber okuyarak hazırladım. Bu haftaki rapor, diğer haftalardan farklı. Geçmişteki raporlarda resim net değildi, bu hafta resim artık net. Dünya savaşı kapımızda! Gelecekle alakalı planlarımızı bu gerçeğe göre yapmalıyız. ABD kongresinde de söylendiği gibi artık barış zamanı ortamında değiliz. Raporu arkadaşlarınızla paylaşarak, onların da resmi net görmesini sağlayın, iyi haftalar.
Xi, APEC ve G20 zirvelerinde, ABD’yi net şekilde uyardı. Tayvanla ilgili konularda son derece dikkatli olun, Güney Çin Denizi’nde provokatif eylemleri körüklemekten kaçının. İnsanlık eşi benzeri görülmemiş zorluklarla karşı karşıya, bu süreçte büyük ülke rekabetinin zamanı değil. Trump’ın oluşturduğu yeni yönetim kadrosu, Demokrasi ve İnsan Hakları bahanesiyle Çin’de rejim değişikliği yapmaya çalışacak, bu konu da bizlere meydan okumaya kalkmayın. Çin, siyasi, ticari ve konvansiyonel savaşa topyekün hazır.
ABD Savunma Bakanı Austin bu hafta Pasifikte ayak basmadık yer bırakmadı, Çin’i çevrelemeyi hızlandırdı. Austin, Avustralya’da ABD, Japonya ve Avustralya savunma bakanlarıyla görüştü. Japonya amfibi Hızlı Konuşlanma Tugayı'nın Avustralya'ya düzenli olarak konuşlandıracağı açıklandı. Ayrıca, AUKUS ortaklığı kapsamında hipersonik silah testleri yapmak üzere bir anlaşma imzaladılar. Austin, Filipinler ile istihbarat anlaşması imzaladı. Çin’in hak iddia ettiği Ren’ai Resifinde konuşlanan ABD askerleriyle görüştüğünü söyledi. Tarihte ilk defa bir ABD savunma bakanı Fiji’yi ziyaret etti, Austin Fiji’de ABD birliklerinin varlığının arttırmalarını sağlayacak bir anlaşma üzerinde çalıştıklarını söyledi. ABD’nin, Pasifikte Çin’i çevreleme çabası hızlandı.
ABD’li milletvekillerine yapılan bir açıklamada, ABD, savunma harcamalarını GSYH'nın yüzde 3'ünün üzerine çıkarması gerektiği savunuldu. CSIS savunma ve güvenlik bölümü başkanı Seth Jones, “Çin'in savunma sanayi üssü, benim deyimimle savaşa hazır durumda” dedi. Jones, ABD artık ‘barış zamanı ortamında’ değil, bütçenin %3'ü bu durum için yeterli değil. Başka bir kuruluşta, Çin’in elektronik harp yeteneklerinin ABD’yi aşırı zorlayacağı noktasında bir rapor yayınladı.
ABD ve G.Kore, APEC zirvesi ve G20’de, Çin’den K.Kore üzerindeki etkisini kullanarak, Rusya’ya askeri yardımları durdurması noktasında yardım istedi. G20 koridorlarında Bloomberg, K.Kore’nin Rusya’ya 100 bin asker yardım gönderebileceğini öğrendi. 96 ve 97. raporda sizlerin bildiği konuları, Bloomberg bir ay sonra öğrendi. G.Kore istihbaratı hala öğrenemedi, Rusya’ya sevk edilen K.Kore askerlerini yanlış sayıyor! 2023 yılı sonunda G.Kore istihbaratındaki siyasi bölünme sonucu, teşkilattaki büyük temizlik teşkilatın yeteneklerini olumsuz yönde etkilemiş gözüküyor.
Diğer taraftan, G.Kore ve Japonya onlardan haraç isteyen Trump’a karşı önlem almaya çalışıyor. Biden gitmeden, ABD ile üçlü sekretarya kurarak, bu işbirliğini kurumsallaştırmak istiyorlar. Trump’ın yapacakları belirsizliğini korurken, Japonya ve G.Kore, Çin ile ilişkilerini ısıtmaya çalışıyor. ABD, Doğu bloğu arasındaki bağlantıları zayıflatmaya çalışırken, Trump gelmesiyle G7’de daha önce çatlama olacak. Çin iki ülkeye vize serbesti sağlayarak zeytin dalı uzattı.
K.Kore lideri Kim, savaş hazırlıklarının tamamlanması talimatını verdi. Kim, “ABD liderliğindeki askeri ittifak, Avrupa ve Asya-Pasifik bölgesini kapsayan daha geniş alanlara yayılıyor” dedi. K.Kore daha sonra, ABD, G.Kore ve Japonya arasındaki son ortak askeri tatbikatı kınadı ve devleti savunmak için gerekirse derhal harekete geçeceği uyarısında bulundu.
Çin bir taraftan iç cephedeki beşinci kol faaliyetlerinde bulunan etki ajanlarına sert cezalar veriyor. 45 İngiliz/ABD mandacısı aktivist, Hong Kong Yüksek Mahkemesi tarafından, Hong Kong kanunlarındaki en yüksek ceza olan 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Jeopolitik analizlerin değeri, onları takip etmemenin maliyeti ile ölçülebilir!
Uluslararası Ceza Mahkemesi, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama emri çıkardı. UCM, Netanyahu ve Gallant'ın savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar işlediğini belirtti. ABD, BM Güvenlik Konseyinde Gazze'de koşulsuz ateşkes çağrısında bulunan kararını veto etti. Çin; ABD tarafından tekrarlanan veto kullanımı Güvenlik Konseyi'nin ve uluslararası hukukun otoritesini tüm zamanların en düşük seviyesine indirmiştir.
Hizbullah İsrail ordusuna ait üsleri İHA’larla vuruyor. Tel Aviv’e düşen İHA’lar, Telaviv’i Beyrut’a çevirdi. Lübnan’dan tabut taşımaya başlayan İsrail, Hizbullah ile barış arıyor.
Rusya - Ukrayna savaşında 1000 gün geçti. İki tarafta kayıplarını gizlerken, Batılılara göre Rusya’nın kayıpları 600 bin, Rusya’ya göre Ukrayna’nın kayıpları 900 bin civarında. Sevgili İngiltere ve Batı’nın hırsları yüzünden, 1000 günde 1,5 milyon insan ölmüş ve yaralanmış durumda. Ukrayna’nın ATACAMS’larla Rusya’ya saldırması sonucu, Rusya Ukrayna’ya karşı Oreshnik adı verilen yeni bir füze kullandı. Rusya, Ukrayna’daki çatışmanın küresel nitelik kazandığını, Rusya’ya karşı silah kullanılmasına izin veren ülkelerin askeri tesislerine karşı silah kullanma hakkına sahip olduğunu açıkladı.
Küresel güçlerin Afrika’daki rekabeti, Afrika ulusunun uyanmasına, sahip olduğu maden ve nüfusun değerini anlamasına neden oluyor. Mali’de yasal sömürgeci Batılı maden firmalarının yöneticileri tutuklanıyor, çaldıkları madenlerin cezası ödendikten sonra serbest bırakılıyor. Afrika eskisi gibi Batılı firmaların rahat rahat sömürebildiği bir yer olmaktan çıkıyor. Türkiye, Nijer’de altın üretimine başlıyor.
İş arkadaşlarınızla paylaşarak şirketinizdeki jeopolitik dönüşüme öncülük edin.
Pasifik Cephesi
Xi, Çin-ABD ilişkilerinin iki halkın yararına olacak şekilde istikrarlı bir dönüşüm geçirmesi için çaba sarf etmek üzere iletişimi sürdürmek, işbirliğini genişletmek ve farklılıkları yönetmek için yeni ABD yönetimiyle birlikte çalışmaya hazırdır dedi. Xi, Bilim-teknoloji devriminin geliştiği bir çağda, ne ayrışma ne de tedarik zincirinin kesintiye uğraması bir çözüm değildir. Çin Dışişleri bakanlığı tarafından yayınlanan açıklamada Xi ayrıca ABD'yi Tayvan'la ilgili konularda “son derece dikkatli” davranmaya ve Güney Çin Denizi'nde “provokatif eylemleri” körüklemekten kaçınmaya çağırdı. Xi, “İnsanlık eşi benzeri görülmemiş zorluklarla karşı karşıya” dedi. “Büyük ülke rekabeti zamanın temel mantığı olmamalıdır.
Xi, Trump'a 'topal ördek' Biden aracılığıyla uyarı gönderdi. Başkan Xi Jinping, ABD'li mevkidaşı Joe Biden'a, Donald Trump'ın gelecek yönetimine yönelik olduğu düşünülen sert bir uyarıda bulundu. Altta yatan mesaj açık ve netti: Çin'de rejim değişikliği yapmaya çalışmayın. Demokrasi ve insan hakları” ile ‘Çin'in yolu ve sistemi ’nin ‘meydan okunmaması gereken’ iki ‘kırmızı çizgi’ olduğunu söyledi.
APEC Ekonomik Liderler Toplantısı'nda yaptığı konuşmada Xi, ticaret, yatırım, teknoloji ve hizmet akışını engelleyen duvarların yıkılması çağrısında bulundu ve Asya-Pasifik kalkınması için evrensel olarak faydalı ve kapsayıcı bir vizyonun desteklenmesini önerdi.
Japonya, ABD ve Avustralya savunma bakanları 17 Kasım'da Avustralya'nın Darwin kentinde yaptıkları toplantıda üç ülkenin savunma işbirliğini istikrarlı bir şekilde geliştireceklerini teyit ettiler ve daha sonra yeni bir üçlü savunma çerçevesi için planlarını açıkladılar. Üç ülke Çin'in Hint-Pasifik bölgesindeki deniz genişlemesine tepki olarak savunma işbirliğini sürekli güçlendirmeyi hedefliyor.
Avustralya Savunma Bakanı Richard Marles, Japonya'nın amfibi Hızlı Konuşlanma Tugayı'nın Avustralya'ya düzenli olarak konuşlandırılacağını duyurdu. Marles, “Japonya ve ABD ile birlikte daha fazla eğitim için daha ileriye dönük bir fırsata sahip olmak, savunmamız için gerçekten harika bir fırsat” dedi.
Pentagon, ABD, İngiltere ve Avustralya'nın AUKUS ortaklığı kapsamında ortak hipersonik silah testleri yapmak üzere bir anlaşma imzaladığını açıkladı.
ABD ve Filipinler, Güney Çin Denizindeki gerilimin ortasında istihbarat paylaşımı anlaşması imzaladı. ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ve Filipinli mevkidaşı Gilberto Teodoro Pazartesi günü Manila'da yasal bağlayıcılığı olan Genel Askeri Bilgi Güvenliği Anlaşması'nı (GSOMIA) imzaladı. Filipinler Savunma Bakanlığı, anlaşmanın ABD ve Filipinler arasında değiş tokuş edilecek gizli askeri bilgilerin güvenliğini sağlamayı amaçladığını söyledi. Anlaşma kapsamında ABD, Filipin ordusuna ABD uydu ve insansız hava aracı gözetleme sistemlerine erişim de sağlayacak.
ABD ve Fiji, Amerikan birliklerinin Pasifik ülkesindeki varlıklarını arttırmalarını sağlayabilecek önemli bir anlaşma üzerinde çalışmaya başladı. Austin, Fiji takımadalarında kalıcı bir ABD askeri üssü “nosyonu” olmadığını açıkladı.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin Filipinler'in batısındaki Palawan eyaletinde bir komuta ve kontrol merkezini ziyaret etti ve X'te yaptığı bir paylaşımda Austin, “ABD Görev Gücü Ayungin'e (Ren'ai Resifi) konuşlandırılan bazı Amerikan servis üyeleriyle bir araya geldiğini” söyledi. ABD ilk defa Çin'in hak iddia ettiği bir toprakta asker konuşlandırdığını itiraf etti.
ABD, savunma harcamalarını GSYH'nın yüzde 3'ünün üzerine çıkararak Çin ile olası bir çatışmaya hazırlanmalı. CSIS savunma ve güvenlik bölümü başkanı Seth Jones ABD'li milletvekillerine yaptığı açıklamada “Çin'in savunma sanayi üssü, benim deyimimle savaşa hazır durumda” dedi. Jones, Çin ile savaşın çok yakın olmadığını belirtirken, Çin'in “iddialı amaçlar için yetenekler geliştirdiğini” ve 2027 yılına kadar ABD ile savaşabilecek bir konumda olacağını söyledi. Jones, ABD artık ‘barış zamanı ortamında’ değil.
ABD-Çin Ekonomik ve Güvenlik İnceleme Komisyonu (USCC) tarafından yayınlanan raporda, Çin Ordusu'nun (PLA) ABD ordusunu ve Hint-Pasifik'te faaliyet gösteren ortaklarını “tespit etmek, hedef almak ve bozmak” için “önemli” elektronik savaş yetenekleri geliştirdiği belirtildi. Elektronik savaş, iletişim ve radar sistemlerine müdahale etmek gibi bir düşmanın silahlarına ve operasyonlarına saldırmak ya da engellemek için elektromanyetik spektrumu ya da yönlendirilmiş enerjiyi kullanmayı içerir. USCC, Çin'in hem elektronik saldırı hem de elektronik koruma kabiliyetleri geliştirdiğini söyledi. PLA ayrıca radarları yok etmek üzere tasarlanmış anti-radyasyon silahları da geliştirmiştir. Çin ordusu, ABD ve müttefik uydularına “kinetik olmayan saldırılar” düzenleyebilecek “yörüngede deneysel sinyal bozucu sistemler” ve karada hareket eden uydu sinyal bozucu ekipmanlar gibi uzayda kullanılmak üzere elektronik saldırı kabiliyetleri geliştirmiştir.
G.Kore devlet başkanı Yoon, ABD ve Çin'in her ikisi de G.Kore için çok önemli ortaklardır. Mesele birini diğerine tercih etmek değil, dedi.
G.Kore Devlet Başkanı Yoon, G20 zirvesinde iki ülkeyi şiddetle kınarken, K.Kore ve Rusya arasındaki askeri işbirliğine ilişkin artan endişeleri gidermek için uluslararası dayanışma çağrısında bulundu. Rusya'yı küresel barışı baltalamakla, K.Kore'yi de bu çabaya destek vermekle eleştirdi. Yoon ayrıca bu askeri işbirliğinin derhal durdurulmalı dedi.
Japonya, ABD ve G.Kore üçlü sekreterya kurdu. Amaç, çok taraflı işbirliğine olumsuz yaklaşan ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın yeni yönetimi öncesinde üç ülke arasındaki üçlü işbirliğini “kurumsallaştırmak”. Sekretaryanın Hint-Pasifik bölgesini istikrarlı ve güvenli bir bölge haline getirme çabalarını güçlendireceği belirtildi.
K.Kore lideri Kim, askeri yetkililere savaş hazırlıklarını tamamlamaya odaklanmaları çağrısında bulunarak, Kuzey Kore'nin savaşı caydırma görevini yerine getirmek için nükleer güçlerini güçlendirmeye devam etmesi gerektiğini vurguladı. Kim, “ABD liderliğindeki askeri ittifak, Avrupa ve Asya-Pasifik bölgesini kapsayan daha geniş alanlara yayılıyor” dedi.
Nükleer tahrikli denizaltı USS Columbia (SSN), malzeme ikmali yapmak üzere G.Kore Busan limanına yanaştı. ABD denizaltısının ziyareti, K.Kore'nin geçen ay kıtalararası balistik füze fırlatmasının ardından Kore yarımadasında gerilimin arttığı bir dönemde ve Virginia sınıfı nükleer tahrikli denizaltısı USS Vermont'un güneydoğu üssüne yanaşmasından iki ay sonra gerçekleşti.
G.Kore ve Fransa'nın Hint-Pasifik bölgesindeki deniz güvenliği işbirliğini geliştirmek amacıyla ortak bir deniz tatbikatı gerçekleşti. G.Kore Choi Young muhribi ve Lynx helikopteri, Fransa Prairial fırkateyni ile tatbikata katıldı.
K.Kore, ABD, G.Kore ve Japonya arasındaki son ortak askeri tatbikatı kınadı ve devleti savunmak için gerekirse derhal harekete geçeceği uyarısında bulundu. Geçtiğimiz hafta üç ülke, savaş uçakları ve deniz devriye uçaklarının yanı sıra ABD'nin nükleer enerjiyle çalışan uçak gemisi USS George Washington'un da katıldığı “Freedom Edge” adlı üç günlük ortak bir tatbikat düzenledi.
Tayvan, Çin'in artan tehdidi karşısında önümüzdeki yıl ABD'den silah alımı için 70.6 milyar NT$ (2.16 milyar $) harcayacak. Adanın savunma bakanlığı Taipei'nin ABD ile toplam 716.6 milyar NT$ (22 milyar$) tutarında 21 tedarik projesi için sözleşme imzaladığını ve nihai ödemelerin 2031 yılında yapılmasının planlandığını açıkladı.
Hong Kong Yüksek Mahkemesi, 45 İngiliz mandacısı aktivisti 10 yıla kadar hapis cezasına çarptırdı. Toplam 47 demokrasi yanlısı aktivist 2021 yılında tutuklanmış ve Çin'in uyguladığı bir ulusal güvenlik yasası kapsamında yıkıcılık yapmak için komplo kurmakla suçlanmış ve ömür boyu hapis cezasına çarptırılmıştı.
Xi, G20 Zirvesi'nde “Ortak Kalkınmada Adil Bir Dünya İnşa Etmek” ve “Adil ve Hakkaniyetli Bir Küresel Yönetişim Sistemi için Birlikte Çalışmak” başlıklı iki önemli konuşma yaptı.
Açlık olgusunun ardında adalet sorunu yatmaktadır. Mevcut gıda üretim kapasitesi ile herkesin beslenmesini sağlamak bir sorun olmamalıdır. BM verileri, 2022 yılında küresel nüfusun 8 milyarı aştığını, bitkisel üretimin ise herkesin temel gıda ihtiyacını karşılamaya yetecek 2,7 milyar tonu aştığını göstermektedir. Sık sık yaşanan gıda krizlerinin temelinde, küresel gıda üretim ve dağıtım sürecindeki eşitsizlikler yatıyor.
Yoksulluğun azaltılması açısından Çin'in başarıları dünya çapında dikkat çekmiştir. Çin 800 milyon insanın tamamını yoksulluktan kurtarmış ve BM 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündeminin yoksulluğun azaltılması hedeflerine planlanandan önce ulaşmıştır.
Hindistan Savunma Bakanı Rajnath Singh “Hindistan uzun menzilli hipersonik füzenin uçuş denemesini başarıyla gerçekleştirerek önemli bir kilometre taşına ulaştı” dedi. Füze hakkında daha fazla ayrıntı verilmedi.
Çin, Myanmarlı isyancı lider Peng Deren'in Yunnan eyaletinde tıbbi tedavi gördüğünü açıkladı. Myanmar Ulusal Demokratik İttifak Ordusu (MNDAA) lideri Peng Deren, Üç Kardeşlik İttifakı'nın bir üyesi. Bu yılın başlarında Çin'in isyancılar ile ordu arasında aracılık ettiği ateşkes, etnik azınlık isyancı grupların zemin kazanmasıyla çöktü.
Pasifik Ekonomi Cephesi
G.Koreli teknoloji şirketleri CES fuarından uzak duruyor. Hyundai Motor, CES 2025'e katılmama kararı aldı ve etkinliği “gereksiz ve lüzumsuz” olarak nitelendirdi. HD Hyundai, büyük bir stantla CES 2024'te en son iş makinesi teknolojilerini sergiledi, ancak şirket Hyundai Motor Group'a benzer bir gerekçe göstererek gelecek yıl etkinliğe katılmamayı planlıyor. Doosan Group'ta CES 2025 için fon ayırmayacak.
APEC zirvesi kapsamında, G.Kore ve Peru arasında imzalanan savunma anlaşmaları. Kara'da Hyundai Rotem, Peru'nun askeri silah üretim kurumu (FAME S.A.C.) ile K2 tankları ve tekerlekli zırhlı araçlar da dahil olmak üzere kara silahları için kapsamlı bir anlaşma imzaladı. Deniz'de ise Koreli gemi üreticisi HD Hyundai Heavy, Peru'nun devlete ait SIMA tersanesi ile ortaklaşa denizaltı geliştirmek üzere bir Mutabakat Zaptı imzaladı. Hava'da ise Korea Aerospace Industries, Peru'nun devlete ait havacılık şirketi SEMAN ile KF-21 bileşenlerinin yerel ortak üretimi için bir anlaşma imzaladı.
Çin, 11 kilometre sondaj derinliğine sahip olan ilk yerli tasarım derin okyanus sondaj gemisi Meng Xiang'ı (Rüya) suya indirdi. Meng Xiang şu anda 11.000 metre derinlikte ultra derin su sondajı yapabilen dünyanın tek derin okyanus sondaj gemisidir.
Malezya Starbucks'ın yerel lisans sahibi Berjaya Food Berhad (BFood), son üç aylık sonuçlarında 31,82 milyon ringgit (7,1 milyon $) vergi öncesi zarar bildirerek üst üste dördüncü çeyrekte de zarar ettiğini açıkladı. Büyüyen kahve pazarına rağmen gelirler bir önceki yıla göre yüzde 50'den fazla düştü. Boykot, BFood'u 400 şubesinin yüzde 10'undan fazlasını geçici olarak kapatmak zorunda bıraktı.
Starbucks, Çin'de değişen tüketim alışkanlıklarına ve yavaşlayan büyümeye giderek daha fazla ayak uyduramadığını fark ettiği için Çin'de durgunlaşan satışlarını canlandırmak için yardım arıyor. Starbucks'ın en hızlı büyüyen pazarı olan Çin'deki satışları yüzde 14 oranında düşerek dünya genelindeki yüzde 9'luk düşüşten daha hızlı bir daralma kaydetti.
BYD, elektrikli araç satışlarındaki artışla Çin'in en büyük otomobil üreticisi olarak Volkswagen'i geçecek. BYD bu yıl Ekim ayına kadar dünya çapındaki müşterilerine 2,9 milyon saf elektrikli ve hibrid otomobil teslim ederek bir önceki yıla göre yüzde 35 artış gösterdi. VW'nin Çin'deki fabrikaları bu yılın ilk 10 ayında 2,23 milyon elektrikli ve benzinli otomobil teslim etti.
POSCO, arz bolluğu nedeniyle Pohang filmaşin fabrikasını kapattı. POSCO, kapatma kararının, küresel filmaşin piyasasında ucuz Çin çelik ürünlerinin yarattığı rekabet ve arz fazlalığının yanı sıra tesisin eskimiş olması nedeniyle alındığını da sözlerine ekledi.
Ford Motor, 2027 yılı sonuna kadar Avrupa'daki işgücünü 4.000 kişi azaltacağını açıkladı, gerekçe olarak ekonomiden kaynaklanan olumsuzluklar, artan rekabet ve elektrikli otomobil satışlarının beklenenden daha zayıf olmasını gösterdi.
Çin, endüstriyel robot teknolojilerinin benimsenmesinde Almanya ve Japonya'yı geride bırakarak ülkenin üretimde otomasyon teknolojilerinin kullanımını ilerletme çabalarını yansıtıyor. World Robotics 2024 raporuna göre Çin, robotların fabrika çalışanlarına oranında Güney Kore ve Singapur'un ardından üçüncü sırada yer alıyor. Çin 10.000 çalışan başına düşen robot sayısını 402'den 470'e çıkardı. G.Kore, 10.000 çalışan başına 1.012 robot oranıyla dünya lideri, Singapur 770 robotla ikinci sırada yer alıyor.
Çin, yapay zeka konusunda uzman bir komite oluşturdu. Alibaba Cloud'un kurucusu Wang Jian komitenin baş uzmanı olarak atandı. Komite 170 yapay zeka uzmanından oluşuyor. Komitenin yapay zekanın küresel gelişimini şekillendirmede daha aktif bir rol üstlenmesi bekleniyor.
Yurtiçinde indirim savaşından, yurtdışında ise yüksek gümrük tarifelerinden zarar gören kârsız Çinli elektrikli araç üreticileri, bu acımasız pazarda ayakta kalabilmek için maliyet düşürücü önlemleri ve yeni model lansmanlarını hızlandırıyor. Analistler, kapasite fazlası sorunu baş gösterirken, yalnızca dış finansmana başvurmadan faaliyetlerini sürdürebilenlerin ülkenin elektrikli otomobil yarışında kalacağını söyledi. Çin'de yaklaşık 50 elektrikli otomobil üreticisi bulunuyor, ancak Xpeng'in CEO'su He Xiaopeng 2027 yılına kadar sadece sekiz oyuncunun kalacağını, çünkü daha küçük oyuncuların hızla büyüyen sektördeki şiddetli rekabete dayanamayacağını söyledi. Çin'de BYD, Li Auto ve Huawei tarafından desteklenen Aito kâr elde ederken diğerleri zarar ediyor. Xpeng, gelecek yıl kara geçecek, Leapmotor ve Zeekr 2025 yılı başında baş başı noktasını yakalayacak.
Çin, kendi kendine yeterlilik arayışını destekleyecek doğal kaynakları bulmak amacıyla önümüzdeki yılın başlarında ülke çapında altı yıllık bir yerbilim araştırmasına başlayacak. SinoProbe II adı verilen araştırma girişimi 1 milyar ABD doları maliyetle yürütülüyor ve ülkenin yeraltı haritasını çıkarmayı hedefliyor. Projede çok sayıda kurumdan binlerce araştırmacı birlikte çalışacak ve çalışma için rekor derinliklerde sondaj yapılması bekleniyor. Projenin odak noktası, ülkenin ithal fosil yakıtlara ve demir ve alüminyum gibi cevherlere olan bağımlılığını azaltmasına yardımcı olmak. Araştırmacıların 3 km kadar derindeki cevher oluşumlarını ve fosil yakıt havzalarını haritalaması ve aynı zamanda çıkarma teknolojileri geliştirmesi bekleniyor.
Starlink'in Çinli rakibi SpaceSail (Qianfan), Brezilya'nın devlete ait telekom firması Telebras ile mutabakat zaptı imzaladı. Anlaşma 2026 yılında Brezilya'da geniş bant internet hizmetleri sağlayacak. Qianfan, Starlink'in hakimiyetine meydan okumayı amaçlayan iki Çin mega takımyıldızından biri.
Alman Rheinmetall, batı pazarlarında savunma harcamalarının artması nedeniyle 2027 yılına kadar 20 milyar Euro veya 21,2 milyar dolarlık satış öngörüyor. Rheinmetall'in savunma işinin önümüzdeki üç yıl içinde iki kattan fazla artmasının beklendiğini söyledi. Grup geçen yıl 7,18 milyar Avro satış ve %12,8 işletme marjı elde etti.
Orta Doğu Cephesi
Papa Francis, İsrail'in Gazze'deki askeri harekâtının Filistin halkına yönelik bir soykırım teşkil edip etmediğinin küresel toplum tarafından araştırılmasını önerdi.
Uluslararası Ceza Mahkemesi, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama emri çıkardı. Uluslararası Ceza Mahkemesi, Netanyahu ve Gallant'ın savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar işlediğini belirtti.
ABD Çarşamba günü BM Güvenlik Konseyi'nin Gazze'de koşulsuz ateşkes çağrısında bulunan kararını veto etti. Bu arada Washington'da Senato, Senatör Bernie Sanders tarafından sunulan ve insan hakları ihlalleri iddiaları nedeniyle İsrail'e silah satışını engellemeyi öngören karar tasarısını reddetti. Çin sonuçtan “büyük hayal kırıklığı” duyduğunu söyledi. “ABD tarafından tekrarlanan veto kullanımı, Güvenlik Konseyi'nin ve uluslararası hukukun otoritesini tüm zamanların en düşük seviyesine indirmiştir.” Çin, ABD'yi “Gazze halkının hayatta kalma umudunu kırdığı ve onları daha da karanlığa ve çaresizliğe ittiği” için eleştirdi.
Suudi Arabistan ve İran, Pekin Anlaşmasının tüm hükümlerine bağlılıklarını ve iki ülke arasındaki iyi komşuluk ve dostluk ilişkilerini pekiştirmek için sürdürdükleri çabaları bir kez daha teyit ettiler.
BM Atom Enerjisi Kurumu'na göre İran, İsrail'le olan çatışması sırasında neredeyse silah kalitesinde uranyum stokunu keskin bir şekilde arttırdı. UAEK raporunda İran'ın %60 oranında zenginleştirilmiş uranyum stokunun 17,6 kilogram artarak 182,3 kilograma çıktı. İran'ın %60 oranındaki malzemeyi silah kalitesinde malzemeye dönüştürmesi sadece birkaç gün alacaktır.
Gazze sağlık bakanlığı, BM'nin savaşın yıkıma uğrattığı bölgeye yardım ulaştırılmasının sekteye uğradığı uyarısının ardından, hastanelerin hizmetleri kısıtlamadan önce sadece iki günlük yakıtları kaldığını söyledi.
Hizbullah güçleri, İsrail ordusuna ait 150 km mesafedeki Aşdod Donanma Üssü, 110 km mesafedeki Glilot askeri istihbarat üssü de olmak üzere Tel Aviv'deki bazı askeri hedefleri vurdu. Hizbullah İHA'larla Telaviv'i Beyrut'a çeviriyor.
Ukrayna Cephesi
Putin, Rusya'nın Ukrayna'nın önemli bir savunma tesisini vurmak için Oreshnik adı verilen yeni bir füze türü kullandığını söyledi. Rusya'nın savaşta kullandığı önceki silahlardan daha fazla menzile ve hıza sahip olduğunu söyledi. Putin, “Herhangi bir gelişmeye hazır olduğumuzdan şüphe duyan varsa yanılıyordur,” dedi. Ukrayna'daki çatışma, Batı'nın Rusya'ya yönelik uzun menzilli füze saldırılarının ardından küresel bir nitelik kazandı. Rusya, kendisine karşı silah kullanılmasına izin veren ülkelerin askeri tesislerine karşı silah kullanma hakkına sahip.
Sullivan bir basın brifinginde gazetecilere şunları söyledi: “Biden, Xi'ye ÇHC'nin, K.Kore üzerinde etki ve kapasiteye sahip olduğunu ve bunu daha fazla K.Kore kuvvetinin katılımı yoluyla çatışmanın daha da tırmanmasını veya genişlemesini önlemeye çalışmak için kullanması gerektiğini belirtti. Biden'ın Kuzey'in asker konuşlandırmasının “son derece tehlikeli” bir gelişme olduğunu vurguladığını söyledi.
Baltık Denizi'nin altından geçen iki önemli fiber-optik veri kablosunun bu hafta arka arkaya kesilmesinin ardından Rusya'nın sabotaj eylemi düzenlediğinden şüpheleniliyor. Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius gazetecilere yaptığı açıklamada Hiç kimse bu kabloların yanlışlıkla kesildiğine inanmıyor. Bu nedenle - arkasında kimin olduğunu henüz tam olarak bilmesek de - bunun hibrid bir operasyon olduğu sonucuna varmalıyız.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz Kiev'e uzun menzilli Taurus füzeleri göndermeme kararının arkasında dururken, Ukrayna'ya yapay zeka güdümlü 4.000 insansız hava aracı teslim ettiğini açıkladı.
Ukraynalı bir yetkili, Ukrayna'nın ATACMS ile Rusya'nın Bryansk bölgesindeki bir mühimmat depolama tesisini vurmak için kullandığını söyledi. Lavrov yaptığı açıklamada saldırıyı savaşta yeni bir aşama olarak nitelendirerek “Bu, tırmanma istediklerinin bir işaretidir” dedi.
ABD, Çarşamba günü (20 Kasım) Kiev'deki büyükelçiliğini “potansiyel önemli bir hava saldırısına ilişkin özel bilgiler” nedeniyle kapattı ve Ukrayna'daki vatandaşlarına hızla sığınak aramaya hazır olmalarını söyledi. İtalya ve Yunanistan büyükelçilikleride peşinden kapattı.
Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşta 1000 gün geride kaldı. Rus haber ajansı Tass, Ukrayna ordusunun ölü ve yaralılar dahil 900.000'den fazla kayıp verdiğini açıkladı. NATO ve Batı istihbarat kaynaklarına göre Rusya'nın kaybı 200 bini ölü 400 bini yaralı olmak üzere 600 bin.
Afrika Cephesi
Mali'de bir altın madenine sahip olan Avustralyalı Resolute Mining şirketi, Batı Afrika ülkesindeki yetkililerin şirketin genel müdürünü ve diğer iki çalışanını gözaltına almasından sonra, bu hafta Mali hükümetine 160 milyon dolar ödemeyi kabul etti. Resolute ödemelerin amacını belirtmedi, ancak “vergi, gümrük vergileri, offshore hesapların bakımı ve yönetimi” ile ilgili ödenmemiş talepleri çözeceklerini söyledi. Kanadalı madenci Barrick Gold Ekim ayında yaptığı açıklamada Mali hükümetine bu ülkedeki yetkililerle olan “çözüm bekleyen anlaşmazlıkları çözmek” için 85 milyon dolar ödediğini açıkladı.
Nijerya Güvenlik ve Sivil Savunma Teşkilatı temsilcisi Babawale Afolabi, elektrik şebekesini korumakla görevli 80 kişilik bir güvenlik ekibinin Pazartesi günü Nijer eyaletinin Shiroro kentinde devriye görevi sırasında yaklaşık 200 Boko Haram militanı tarafından pusuya düşürüldüğünü söyledi. Afolabi en az 50 isyancının öldürüldüğünü de sözlerine ekledi. Koruma teşkilatının en az yedi üyesinin kayıp olduğunu söyledi.
Türkiye’nin Afrika’daki doğal kaynak arayışları hakkında bilgi veren Enerji Bakanı Bayraktar "Asya’dan Afrika’ya farklı coğrafyalarda faaliyetlerimize ara vermeden devam ediyoruz. Bu çerçevede, Nijer’de arama çalışmaları yürüttüğümüz altın sahalarından birinde 2025 yılında üretime başlamayı planlıyoruz” ifadelerini kullandı.
Rapor uzun ama gençliğimiz var
Rapor benim için çok faydalı oluyor. Bir çırpıda okuyorum. İyi ki varsınız.