Asya Pasifik Raporu: 64
ABD, tüm müttefiklerini Pasifikte sahaya sürdü. Tayvan ve Filipinler etrafında Çin tatbikatları arttı. İkinci Thomas sığlığına girmeye çalışan Filipinler gemisi, Çin'in sert müdahalesiyle karşılaştı.
Pasifik yangın yeri, ABD bu hafta tüm müttefiklerini Çin’e karşı sahaya sürdü. Tayvan, Filipinler, Japonya, G.Kore, Hindistan! Çin sert müdahalelerle karşılık veriyor, Filipinlerdeki kışkırtmada, ikinci Thomas sığlığına malzeme taşıyan Filipinler gemisi, Çin’in müdahalesiyle alabora oluyordu. Diğer taraftan ABD Guam adasında hipersonik füze denemesi yaptı, test ile alakalı detay verilmedi.
Çin’e yakın Tayvan adaları etrafında devriyeler arttı. Tayvan boğazında, Çin ordusu ve sahil güvenlik ortak tatbikat gerçekleştirdi. Bu alışık olmadığımız bir tatbikat. Tayvan’da Çin’e yakın adalarda tatbikatlara başlayacak, tatbikatlar Nisan sonuna kadar devam edecek. Çin tarafından kurtarılan iki Tayvanlı balıkçıdan birisi Tayvan ordu mensubu çıktı. Balıkçı Tayvan’a iade edilirken, ordu mensubunun sorgusu devam ediyor.
Güney Çin Denizi yangın yeri, ABD Dışişleri Bakanı Blinken’in Filipinler ziyaretinde ABD-Filipinler savunma anlaşmasına demirden bağlılığımız var dedi. Filipinler, Japonya ve ABD liderleri 11 Nisan’da ABD’de toplanacaklar. Çin üç ülkenin yeni bir AUKUS benzeri anlaşması peşinde olduğunu iddia ediyor. Blinken ziyareti sonrası ikinci Thomas sığlığına malzeme taşıyan Filipinler gemisi sert müdahaleyle karşılandı ve zarar gördü. Çin ordusu, Güney Çin Denizinde savaş tatbikatı düzenledi.
ABD, Hindistan’ı da kışkırtmaya başladı. Çin'in Tibet Özerk Bölgesindeki Zangnan bölgesine atıfta bulunarak sözde "Arunachal Pradesh "i Hindistan'ın bir parçası olarak tanıdığını söyledi.
Japonya Tokyo'da Pasifik ada ülkeleri ile "Çin'in bölgede artan askeri gücüne ve denizcilikteki iddiasına karşı koymayı" amaçlayan bakanlar düzeyinde bir savunma toplantısı yaptı. Diğer taraftan G.Kore’de düzenlenen demokrasi zirvesine Tayvan davet edildi. Çin, G.Kore’ye ateş püskürdü.
Gazze’de soykırım devam ediyor, insanlık öldü. İsrail insani yardım bölgelerinde toplanan sivilleri de vuruyor. ABD sözde İsrail’in Refah operasyonuna karşı tavır sergilerken, Şifa hastanesine yapılan saldırının haklı olduğunu iddia ediyor. Katar’daki barış görüşmelerinde henüz bir anlaşma söz konusu değil.
Ukrayna karar vermek zorunda toprak mı, hayat mı? Rusya’nın Ukrayna müdahalesi sertleşti, son terör olayından sonra daha da sertleşecek. Cephe’de başarı gösteremeyen Ukrayna, son iki aydır sabotaj eylemlerini artırmıştı. Moskova’daki terör saldırısı da bu eylemlerle ilişkilendiriliyor. Batı basını failin İŞİD olduğunu iddia etsede, Rusya buna inanmıyor.
Afrikalı ülkeler, topraklarındaki madenlere katma değer için gerekli planları olmayan hiçbir yatırımcıya madencilik lisansı vermeme kararı alıyor. ABD, Çin ve Rusya’nın mücadele ettiği bu topraklarda, körfez sermayesi de göz kırpmış durumda.
Napolyon istihbarat raporlarıyla çok ilgilenmezdi. İmparatorun ilgisini en çok çekenler yabancı basından yapılan tercümelerdi. Napolyon, İngiliz gazetelerini gizli istihbarat raporlarının çoğundan daha büyük ilgiyle okur ve bunların genellikle askeri harekat hakkında kendi generallerinin verdiğinden daha güvenilir bilgiler verdiğine inanırdı.
Pasifik Cephesi
Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA) Doğu Ordu Komutanlığı'na bağlı donanma ve hava kuvvetleri yakın zamanda Çin Sahil Güvenlik'e (CCG) katıldı ve Tayvan Boğazında çeşitli deniz bölgelerinde bir dizi muharebe tatbikatı gerçekleştirdi.
Çin sahil güvenliğinin Kinmen çevresindeki sularda devriye gezmesinin "normalleşmesi" Tayvan'da Pekin'in dar su yolu üzerindeki yargı yetkisini meşrulaştırma girişimine ilişkin endişeleri arttırdı. Tayvanlı yetkililer, bir olayın çatışmaya yol açabileceği endişesiyle Çin'e ait gemileri uyarıyor.
Tayvan Balıkçılık Ajansı tarafından yapılan açıklamaya göre, Tayvan ordusuna bağlı Kinmen Savunma Komutanlığı, Nisan ayı boyunca Kinmen çevresindeki yedi bölgede savaşa hazırlığı arttırmak için topçu tatbikatları düzenleyecek. Bu bölgeler arasında Çin'in Xiamen kentinin hemen karşısında yer alan Tayvan'a ait bir savunma karakolu olan Kinmen'in yanı sıra Houyu, Fuyun, Fuxing, Shiyu, Muyu ve Lieyu adacıkları da yer alıyor.
Çin Fujian sahil güvenliği Weitou körfezi sularında isimsiz bir balıkçı teknesi buldu ve ikisi de Kinmenli (Tayvanlı) olan iki kişiyi kurtardı. Kurtardıkları iki kişiden birini Kinmen'e geri gönderdiklerini, diğerinin Tayvan adası ordusunun aktif görevdeki bir üyesi olduğunu ve kimliğini dürüstçe açıklamadığını, ilgili birimlerin durumu daha fazla doğrulaması gerektiğini belirtti.
Çin Donanması çıkarma gemileri Güney Çin Denizi'nde savaş tatbikatı yaptı. Güney Çin Denizi'nde açıklanmayan bir bölgede çok rotalı gerçekçi savaş tatbikatları gerçekleştirdi. CCTV'nin haberine göre, tatbikatlar sırasında gemiler deniz mayın hedeflerine karşı canlı atış ve yan yana demirleme gibi eğitimler aldı.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Salı günü üst düzey Filipinli liderlerle Çin'in güvenlik risklerini görüşürken, Washington ve Manila, Çin'in Güney Çin Denizi'ndeki Filipin hedeflerine karşı giderek artan agresif eylemleri karşısında bağlarını güçlendirmeye çalışıyor. Blinken "İttifak hiç bu kadar güçlü olmamıştı" dedi. "[Çin'in] özgür, açık bir Hint-Pasifik için ortak vizyonumuzu tehdit eden eylemleri konusunda ortak bir endişemiz var." Blinken, ABD'nin Filipinler ile imzaladığı ve Filipin silahlı kuvvetlerine ve kamu gemilerine yönelik herhangi bir silahlı saldırıyı da kapsayan karşılıklı savunma anlaşmasına "demirden bir bağlılığı" olduğunu açıkladı. "Bu konuda çok açık olduk" dedi.
Blinken'in Filipinler ziyareti, ABD, Japonya ve Filipinler arasında üçlü bir işbirliği mekanizması şekillenmek üzere ve önümüzdeki ay yapılması planlanan üç ülke liderinin zirvesine zemin hazırlıyor. Çin bunun ABD'nin Güney Çin Denizi'nde Çin'i hedef alan AUKUS benzeri bir klik oluşturma hamlesi olduğunu düşünüyor.
Filipinler Çin sahil güvenliğini malzeme taşıyan gemiye tazyikli su sıkmakla suçlarken, Çin konvoyun 'zorla bölgeye girdiğini' söyledi. İkinci Thomas Sığlığı açıklarında meydana gelen olayda, Filipinler gemileri zarar gördü.
Japonya Başbakanı Fumio Kishida, 11 Nisan'da Washington'da ABD Başkanı Joe Biden ve Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr. ile bir araya gelecek ve bu iki ülke için ilk üçlü zirve olacak.
ABD 'gerginlik yaratmak ve Çin'i çevrelemek' için provokasyonlarını yoğunlaştırıyor. ABD Dışişleri Bakanlığı, ABD hükümetinin Güneybatı Çin'in Tibet Özerk Bölgesindeki Zangnan bölgesine atıfta bulunarak sözde "Arunachal Pradesh "i Hindistan'ın bir parçası olarak tanıdığını söyledi. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Lin Jian Perşembe günü düzenlediği olağan basın toplantısında Zangnan'ın Çin toprağı olduğunu ve bunun yadsınamaz temel bir gerçek olduğunu söyledi. "Çin-Hindistan sınır sorunu iki ülke arasındaki bir meseledir ve ABD tarafıyla hiçbir ilgisi yoktur."
Güney Kore, ABD Başkanı Joe Biden'ın bir girişimi olan ve Pazartesi günü başlayan üçüncü demokrasi zirvesini düzenledi. Önceki iki zirvede olduğu gibi Çin dışlanırken Tayvanlı bir yetkili online mesaj vermek üzere davet edildi. Çin muhalefetine rağmen Tayvan zirveye ikinci kez davet edildi. Çin, 'Tayvan bağımsızlık güçlerine podyum sağladığı' gerekçesiyle Güney Kore'ye ateş püskürdü.
Japon basınından The Mainichi'nin haberine göre Japonya Salı günü Tokyo'da Pasifik ada ülkeleri ile "Çin'in bölgede artan askeri gücüne ve denizcilikteki iddiasına karşı koymayı" amaçlayan bakanlar düzeyinde bir savunma toplantısına başladı. Bu toplantı Eylül 2021'de yapılan ilk toplantının ardından düzenlenen ikinci toplantı. Fiji ve Papua Yeni Gine savunma bakanlarını görüşmelere gönderdi ve ABD'den yetkililer de Çarşamba gününe kadar iki gün sürecek görüşmelere katıldı.
Vietnam Komünist Partisi Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Vietnam Devlet Başkanı Vo Van Thuong'un bir yıldan biraz fazla bir süre görevde kaldıktan sonra istifa ettiğini ve yoğun bir yolsuzlukla mücadele kampanyasına adı karışan en son üst düzey yetkilinin görevinden ayrıldığını söyledi.
Güney Kore Savunma Bakanı, Kuzey Kore'nin Rusya'ya Ukrayna ile savaşında kullanması için geçtiğimiz Temmuz ayında başlayan transferlerden bu yana yaklaşık 7,000 konteyner silah gönderdiğini söyledi.
Pakistan Dışişleri Bakanlığı, komşu ülkede bulunan Taliban isyancıları tarafından düzenlenen bir saldırıda yedi Pakistan askerinin öldürülmesinin ardından Pazartesi günü ordusunun gerçekleştirdiği hava saldırılarını "Afganistan'ın sınır bölgelerinde istihbarata dayalı terörle mücadele operasyonları" olarak tanımladı.
Çinli bilim insanları havada çoğalabilen dronlar yarattı. Drone hava sahasına ulaştığında, savaşta neye ihtiyaç duyulduğuna bağlı olarak göz açıp kapayıncaya kadar iki, üç ve hatta altı küçük drona bölünebiliyor. Bu dronların her birinin sadece bir kanadı vardır ancak havada asılı kalabilir ve serbestçe hareket edebilir. Birbirleriyle iletişim kurabilirler ve her biri bir görevi tamamlamak için işbirliği yaparken komuta, keşif, izleme ve hatta bir saldırı başlatma gibi belirli bir rol oynayabilir.
Samsung ve SK hynix yapay zeka bellek çiplerinde hakimiyet yarışını hızlandırdı. SK şu anda beşinci nesil yapay zeka bellek çipi olan HBM3E DRAM'in ilk seri üretimiyle pazara liderlik ediyor ve bunu ABD'li yapay zeka çip tasarım devi Nvidia'ya tedarik ediyor. Buna karşılık Samsung da sektörün ilk 12 yığınlı HBM3E DRAM'ini geliştiriyor ve Nvidia ürünü potansiyel kullanım için test ediyor.
Nvidia daha yüksek performanslı 'süper çip'i tanıttı. Nvidia'nın B200 olarak adlandırılan yeni amiral gemisi çipi, sohbet robotlarından yanıtlar sunmak gibi görevlerde 30 kat daha hızlı.
Biden, ABD'de çip üretimini artırmak için Intel'e 20 milyar dolar verileceğini açıkladı. Beyaz Saray, Intel ile yapılan anlaşmanın Çip ve Bilim Yasası kapsamında 11 milyar dolarlık kredinin yanı sıra 8,5 milyar dolara kadar doğrudan finansman sağlayacağını söyledi. Ticaret Bakanı, bu paranın Intel'i 100 milyar dolardan fazla yatırım yapmaya teşvik edeceğini ve bunun da ABD'de yarı iletken üretimine yapılan en büyük yatırımlardan biri olacağını söyledi.
Japon otomobil endüstrisi bir dönüm noktasına ulaştı. Japonya'nın ikinci ve üçüncü en büyük otomobil üreticileri Honda Motor Co. ve Nissan Motor Co., özellikle elektrikli araçlar alanında stratejik bir ortaklık için fizibilite çalışması başlatmayı kabul ettiklerini duyurdu. İki şirket elektrikli araçlar için temel bileşenleri standartlaştırarak maliyetler söz konusu olduğunda daha rekabetçi olmayı hedefliyor.
Japonya Merkez Bankası Salı günü eksi %0,1 olan negatif politika faizini kaldırdı ve %0 ile %0,1 arasında yeni bir kısa vadeli faiz oranı hedefi aralığı belirledi.
Orta Doğu Cephesi
ABD Ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan, İsrail'in Şifa hastanesine yönelik son saldırısını da destekledi: "İsrail, üst düzey Hamas komutanlarının ve Hamas militanlarının peşine düştüğünü belirtiyor ve Hamas'ın İsrail'e bu hastaneden karşılık verdiği açık" dedi.
Netanyahu, Refah'ı işgal planlarından vazgeçmesi için artan ABD baskısı karşısında Salı günü meydan okumaya devam etti ve savaşın başlamasından bu yana 1 milyondan fazla insanın yerinden edildiği güney Gazze şehrine saldırmaya devam etme sözü verdi.
Kanada Dışişleri Bakanı Melanie Joly'nin ofisi, Gazze Şeridi'ndeki savaş nedeniyle artan uluslararası incelemelerle karşı karşıya kalan İsrailli liderlerin öfkesini çeken bir kararla Kanada'nın İsrail'e tüm silah sevkiyatını durduracağını doğruladı.
Ukrayna Cephesi
Moskova’da Crocus City Hall konser salonuna düzenlenen terör saldırısı sonucu 137 kişi öldü, 182 kişi yaralı. Batı basını bu terör saldırısından İŞİD’i suçlarken, Rusya bu hikayelere inanmıyor saldırının arkasındaki gücü ortaya çıkarıp hesabını sormakta ısrarlı. Son üç ayda cephe hattında gerileyen Ukrayna, çoğu başarısız olsa da sabotaj girişimlerini artırdı. Ukrayna cephesinde savaşın şiddeti artacak gibi duruyor.
Çek Cumhuriyeti Ukrayna'ya mermi tedarikinde büyük rol oynuyor. Çek Cumhuriyeti, yıl sonuna kadar partiler halinde teslim edilmek üzere 300.000 Sovyet standardı ve 500.000 civarında Batı yapımı olmak üzere yaklaşık 800.000 top mermisi tedarik edecek.
ABD Rus parası üzerindeki denetimi sıkılaştırıyor. Dubai'nin devlete ait ana bankası Rus oligarkların ve Rus petrol tüccarlarının bazı hesaplarını kapattı. Türk kredi kuruluşları da Rusya ile ilgili işlere temkinli yaklaşmaya başladı. ABD, bir başka finans merkezi olan Viyana'daki bankacıları uyardı.
Rusya, Kiev tarafından iki yıllık savaşta enerji altyapısına yönelik en büyük hava saldırısı olarak tanımlanan ve Moskova tarafından başkanlık seçimleri sırasında Ukrayna'nın saldırılarının intikamı olarak tasvir edilen bir saldırıda Ukrayna enerji tesislerini vurdu.
NATO, Ukrayna’daki gerilime giderek daha müdahil olma amacıyla gözünü Karadeniz’e dikerken, Avrupa'daki en büyük NATO askeri üssünün Romanya topraklarında inşa edileceği duyuruldu.
Rus ordusu, Avdeyevka yakınlarındaki Tonenkoye köyünde kontrolü ele geçirdi.
Afrika Cephesi
Fransız hazinesinden üst düzey yetkililer tarafından yönetilen Paris Kulübü'nden yapılan bir açıklamada, aralarında ABD, İngiltere, Rusya, Norveç ve Japonya'nın da bulunduğu Somali'nin alacaklıları, 2 milyar dolarlık borcun bir kısmının "gönüllü ve ikili bir anlaşmayla" feragat edileceğini söyledi. Somali'nin borcunun yüzde 99'unu iptal ederek ülkenin otuz yıldır devam eden çatışmadan kurtulmasına destek sağlayacak.
Körfez'in Afrika madenciliğine ilgisi daha geniş bir eğilimin parçası. Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve Katar'ın Afrika'daki etkisi giderek artıyor. Afrikalı liderler azalan Çin kredilerine ve Batı yardımlarına alternatifler ararken, Körfez'in yükselişi kıtadaki jeopolitiği iyi ve kötü etkileriyle yeniden şekillendiriyor.
Rus firması Rosatom, Nijerya'nın Edo Eyaletinde lityum arama çalışmalarına başladı ve bir lityum işleme tesisi kurmak için eyalet hükümetinin onayını aldı.
Nijerya'nın katı mineraller geliştirme bakanı Dele Alake, Federal Hükümetin yerel katma değer için gerekli planları olmayan hiçbir yatırımcıya madencilik lisansı vermeme kararlılığını dile getirdi. Artık bize işleme, rafine etme gibi yerel katma değer yaratma planı sunmadan maden sektörüne girmek isteyen hiç kimseye izin vermeyeceğiz. Bu mineraller artık Nijerya'da işlenmeli ve elde edildikleri yerel topluluklar için daha fazla değer ve fayda yaratılmalıdır" dedi.