Asya Pasifik Raporu: 63
Çin, yöneticilerine konfor alanından çıkıp büyük mücadeleye hazırlanmaya çağırıyor. ABD müttefikleriyle silah üretimini artırmaya çalışıyor. Büyük savaş adım adım yaklaşıyor.
Çin topyekün savaşa hazırlanıyor. Başkan Xi, devlet yetkililerini uyararak çoğunun büyük mücadeleye hazır olmadığını rahatlık ve keyif aradıklarını söyledi. Çinli yetkililerin konfor alanlarından çıkıp, büyük mücadeleye hazırlanması çağrısını yineledi.
Peki sizler ve şirket yöneticileriniz büyük jeopolitik mücadeleye hazır mı?
ABD, Avustralya’da füze üretmeye başlıyor. ABD ile Japonya’da Amerikan savaş gemilerini ve jet uçaklarını tamir etme yollarını arttırmak amacıyla askeri teçhizat konusunda işbirliği yapmayı görüşüyor.
Güney Çin Denizindeki Filipinler ile Çin arasındaki gerginlik devam ediyor. G.Kore’nin bu durumla ilgili yaptığı açıklama Çin’den sert bir protestoya sebep oldu. Diğer taraftan ABD yatırımları da Filipinlere akmaya devam ediyor.
Netanyahu’nun şirazesi iyice kaydı, Refah’a operasyonu onayladı ama buna başladığında karşısında tüm Dünya’yı alacak. ABD’nin de artık Netanyahu’ya sabrının kalmadığı görülüyor. Gazze’de insanlık dramı devam ediyor. İsrail, insani yardım almayan çalışan sivilleri dahi vuruyor. Umman denizinde Çin, Rusya ve İran donanmaları tatbikat yaptı.
Ukrayna’da Rus ilerleyişi devam ediyor. Ukrayna ordusu savunma mevzileri kazarak doğru konuşlanmaya çalışıyor. Rusya başkanlık seçimlerini rekor oyla Putin tekrardan kazandı. NATO önümüzdeki üç yıl boyunca, Rusya ile gergin ilişkilere hazırlıklı olmaya çağırdı. Putin nükleer tehdidi yeniledi, silahlar onları kullanmak için vardır dedi.
Afrika’da nüfuz mücadelesi devam ediyor. Nijer, ABD ile olan askeri anlaşmasını iptal ederken, ABD Afrika’daki en büyük ikinci üssünü terk etmek zorunda kalacak. Rusya ise Orta Afrika ile Rus askeri üssü kurulumu için görüşmelerine devam ediyor.
İş liderlerinin, dünyadaki jeopolitik değişimleri anlaması ve yeni dünyaya uyum sağlaması için haftalık yönetici raporunu size sunuyoruz. Abone olarak Chief Asia Officer ile çoklu krizler dünyasında akıllıca konumlanın.
Pasifik Cephesi
Xi, yetkililerin 'büyük mücadeleye' hazırlıksız olduğu konusunda uyardı. Onlarca yıl süren barışçıl yönetimin ardından birçok parti üyesi ve kadro, acımasız mücadelelerin ve zorlu ortamların sertleşmesinden yoksun olarak yaşam ve ölüm sınavını deneyimlemedi dedi. Rahatlık ve keyif aramayı, şöhretlerine güvenmeyi ve kayıtsız kalmayı seviyorlar. Pek çok yeni tarihi özellik ile verilen büyük mücadelenin ortasında paniğe kapılacaklar ve güvenlerini kolaylıkla kaybedecekler.
ABD'nin Pekin elçisine göre, ABD ve Çin'in önümüzdeki on yıl boyunca farklılıklar üzerinde boğuşması ve askeri ve teknoloji gibi alanlarda rekabet etmesi nedeniyle "sistemik rakipler" olarak kalması muhtemel. Büyükelçi Nicholas Burns, ABD ile Çin arasında güvenlik ve ordu gibi alanları kapsayan, derinleşen rekabetin "oldukça derin" olduğunu söyledi. Askeri güç ve askeri nüfuz için bir rekabet sürüyor.
ABD, Çin lobicilerini hedefliyor. ABD'li milletvekilleri, Çinli şirketler için kimin lobi yaptığı konusunda daha fazla inceleme yapılması yönünde baskı yapıyor. Mevcut Washington ortamında, ister özel ister devlete ait olsun, Çinli şirketler için lobi faaliyetlerinin itibar açısından riskler taşıyor.
Güney Kore'deki en üst düzey ABD askeri yetkilisi, Kuzey Kore'nin nükleer silahlarını caydırma konusundaki düşüncelerinin değiştiğini söyledi. Geçmişte çabalar Pyongyang'ın nükleer yeteneklerini geliştirmesini durdurmaya adanmıştı. Şimdi ise Kim Jong Un'un bu silahları kullanmasını engellemeye odaklanılıyor. ABD'li Orgeneral Paul J. LaCamera, nadiren verdiği bir röportajda, "Olumlu adımlara olumlu, olumsuz adımlara da olumsuz karşılık verileceği konusunda onu temin etmeliyiz" dedi. General Kim'in Koreler arası bir çatışmayı nerede kışkırtabileceği sorulduğunda ihtiyatlı davrandı. "Ben kabiliyetlere odaklanıyorum" dedi. "Eğer zihin okuyabilseydim, farklı bir iş yapıyor olurdum. Kuzey Kore'nin ilerlemeleri ne olursa olsun, "adil bir savaş aramıyorum" dedi.
Filipinler Savunma Bakanlığı'na göre, geçen yıl bir Çin sahil güvenlik gemisinin Güney Çin Denizi'nde bir Filipin sahil güvenlik gemisine askeri sınıf bir lazer tutmasından bu yana Filipinler en az 18 ülkeyle yeni güvenlik anlaşmaları imzaladı ya da bu anlaşmalar üzerinde görüşmelere başladı.
Çin, G.Kore'yi Güney Çin Denizi'nde Çin ve Filipinler arasındaki anlaşmazlıklarla ilgili olarak "dikkatli ve tarafsız bir şekilde davranması" konusunda uyardı. Bakanlık sözcüsü Wang Wenbin, Güney Kore'nin Güney Çin Denizi ihtilaflarında taraf olmadığını, ancak son yıllarda konuyla ilgili olarak birkaç kez "Çin'i ya ima ettiğini ya da açıkça suçladığını" söyledi. "Güney Kore uzun yıllardır sürdürdüğü temkinli ve tarafsız duruşundan uzaklaştı" dedi.
Pentagon'un 2025 bütçe talebi, Çin'in saldırgan eylemlerine karşı artan bir odaklanma sergiliyor. Bu, Pasifik Caydırma Girişimi (PDI) için artan bütçenin, öncelikle gelişmiş denizaltı geliştirme ve nükleer caydırıcılığa ayrılmasıyla açıkça görülmektedir. Özellikle, bütçe yatırımları balistik füze savunmasına, Guam için ortak füze savunma sistemlerine ve en son Columbia sınıfı balistik füze denizaltısının geliştirilmesine yönlendirilmektedir. Denizaltılara önemli miktarda bütçe tahsisi, ABD ve Çin arasındaki artan gerilimler bağlamında Hint-Pasifik stratejik görünümünün şekillenmesinde onların kritik rolünü yansıtmaktadır.
ABD daha fazla füze üretmek için Avustralya'ya bakıyor. Lockheed Martin ABD dışındaki ilk fabrikayı kurmayı planlıyor. Avustralya'daki fabrikada GMLRS ve PrSM gibi hassas mühimmat üretimi planlanıyor. Pentagon sözcüsü Jeff Jurgensen, Çin ile stratejik rekabete atıfta bulunarak "Hint-Pasifik'teki hız sorunu ve yakın düşmanlarla gelişen rekabet göz önüne alındığında, GMLRS ve PrSM gibi hassas mühimmatların önemi giderek artıyor" dedi.
Yomiuri gazetesi, Japonya ve Amerika Birleşik Devletleri'nin Ukrayna'ya daha fazla mühimmat sağlamak ve Asya ülkesinin Amerikan savaş gemilerini ve jet uçaklarını tamir etme yollarını arttırmak amacıyla askeri teçhizat konusunda işbirliği yapmayı tartıştıklarını söyledi. Japon gazetesinin haberine göre müttefikler, 10 Nisan'da Washington'da yapılacak zirve öncesinde bir düzenleme yapmaya çalışıyor. Zirvenin ana teması Japonya'nın ABD'nin silahlanma havuzunu genişletmesine yardımcı olabilecek yollar bulmak olacak.
Hindistan Müslümanları dışlayan vatandaşlık yasasını uygulayacak. Başbakan Modi'nin Hindu milliyetçisi hükümeti için nadir görülen bir üçüncü dönem arayışından haftalar önce, Müslümanlara karşı ayrımcılık yapmakla eleştirilen 2019 vatandaşlık yasasını uygulamak için harekete geçti. Modi hükümeti, Aralık 2019'da yürürlüğe girmesinin ardından Yeni Delhi'de ve başka yerlerde protestolar ve mezhepsel şiddet patlak verince yasayı uygulamadı. Günlerce süren çatışmalarda çok sayıda kişi öldü ve yüzlerce kişi yaralandı.
G.Kore'nin uzay endüstrisi geliştirme bütçesini 2027 yılına kadar 1,5 trilyon won'a (1,14 milyar $) çıkaracağını ve 2045 yılına kadar 100 trilyon won özel yatırım çekerek 250.000 yüksek kaliteli istihdam yaratmayı hedefliyor. G.Kore, 2045 yılına kadar küresel uzay endüstrisi pazar payının yüzde 10'undan fazlasını elde etmeyi ve böylece dünyanın ilk beş uzay gücünden biri olmayı hedefliyor.
11-12 Mart tarihleri arasında ABD Ticaret Bakanı Raimondo, 22 ABD'li işletme ve kar amacı gütmeyen kuruluşun üst düzey yöneticilerinden oluşan bir heyeti Filipinler'e götürdü. ABD Ticaret Bakanlığı'na göre delegeler, güneş enerjisi, dijitalleşme ve elektrikli araçlar gibi alanları kapsayan, yakın zamanda tamamlanmış veya öngörülen 1 milyar doların üzerinde ABD yatırımını açıkladı.
Japonya Savunma Bakanı Minoru Kihara, Tokyo'nun Çin'in uzak ama stratejik açıdan önemli bir bölgede anlaşma yapmasına karşı koymak için onlarca yıllık Pasifik politikasından uzaklaşırken, önümüzdeki hafta Pasifik Adası ülkelerinden meslektaşlarıyla güvenlik desteği konusunda görüşmelerde bulunacak. Japonya'nın amacı "bölgedeki kritik deniz yollarını, kazançlı balıkçılığı ve tercih ettiği kurallara dayalı düzeni korumaktır" diye ekledi.
Hindistan Başbakanı Narendra Modi Çoklu Bağımsız Hedeflenebilir Yeniden Giriş Aracı (MIRV) teknolojisine sahip Agni-5 füzesinin başarılı test uçuşunu duyurdu. Medya ayrıca kaynaklara dayanarak füzenin 5,000 kilometre menzile sahip olduğunu ve Hindistan'ın ilk kıtalararası balistik füzesi (ICBM) olduğunu belirtti.
Hong Kong'daki eski İngiliz Whitfield Kışlası'nın bir bölümü, Çin kültürünü tanıtmak için tasarlanmış bir aktivite merkezi olarak yeniden hayat bulacak.
Çin Bilimler Akademisi (CAS) Başkanı Hou Jianguo, Pekin ve Wuhan'daki araştırma enstitülerini ziyaret ederek onları Devlet Başkanı Xi Jinping'in çağrısına uymaya ve bilim ve teknolojide üstünlüğü ele geçirme çabalarını hızlandırmaya çağırdı. Hou, 2024'ün Çin için çok önemli bir yıl olduğunu söyleyerek bilim insanlarını "qiang ruhunu güçlendirmeye" çağırdı. CAS, 100'den fazla araştırma enstitüsü, 130 devlet düzeyinde kilit laboratuar veya mühendislik merkezi ve 69.000 tam zamanlı personeliyle dünyanın en büyük devlet araştırma kuruluşudur.
Biden U.S. Steel'in devralınması teklifine karşı çıktı. Biden Perşembe günü yaptığı açıklamada "U.S. Steel yüzyılı aşkın bir süredir ikonik bir Amerikan çelik şirketidir ve yurtiçinde sahip olunan ve işletilen bir Amerikan çelik şirketi olarak kalması hayati önem taşımaktadır" dedi.
Kazakistan Kore ile önemli maden işbirliğine gidiyor. Kazakistan'ın nadir toprak metalleri alanındaki önemi, lityum, nikel, demir, bakır, tungsten ve molibdeni kapsayan geniş maden rezervleriyle vurgulanmaktadır. Yaklaşık 46 trilyon dolar değerindeki 5.000'den fazla kullanılmamış maden yatağı, stratejik ortaklıklar ve yatırımlar için kârlı olanaklar sunmaktadır.
LG, Lotte ve Kumho, Çin'den kaynaklanan bolluğun ortasında petrokimya tesislerini satmak için harekete geçti. Çok sayıda Koreli petrokimya şirketi yatırımlarını durduruyor ve özellikle Çin ürünlerinin aşırı arzından kaynaklanan süregelen endüstri gerilemesiyle başa çıkmak için kârlı olmayan tesislerini satmayı düşünüyor.
Daha fazla çip mühendisi yabancı rakiplere geçerken Samsung ve SK alarma geçti. Samsung ve SK hynix, sadece Çinli çip şirketlerinden değil, aynı zamanda Amerikalı meslektaşlarından da yetenek çalmaya yönelik devam eden çabaları içeren rahatsız edici bir teknoloji hırsızlığı eğilimini yakından izliyor.
Çin'in en büyük şişelenmiş su üreticisi olan içecek devi Nongfu Spring, milliyetçi Çinlilerin saldırısı altında. Çin'in en zengin kişisi Zhong Shanshan tarafından yönetilen şirket, oğlunun Amerikan vatandaşlığı nedeniyle ateş altında kalmasından birkaç gün sonra, ambalajının Japon tarzı olarak algılanması nedeniyle bir eleştiri dalgası altında kaldı.
Çin lityum pilinin babası olarak bilinen bir bilim insanı, elektrikli araç (EV) pazarında devrim yaratabilecek katı hal pilleri geliştirme yarışında Batı ile rekabette Çin'in önde olduğunu söylüyor. Katı hal pillerin, geleneksel sıvı hal lityum iyon paketlerine göre çok daha hızlı şarj süreleri, daha iyi performans ve daha yüksek güvenlik standartları sunan, oyunun kurallarını değiştiren bir teknoloji olması bekleniyor.
Orta Doğu Cephesi
Çin, İran ve Rusya Umman Körfezi yakınlarında tatbikat başlattı. Çin Merkez Televizyonu'nun (CCTV) bildirdiğine göre, Güvenlik Kuşağı-2024 ortak tatbikatı, Çin savaş gemilerinin İran'ın Çabahar kenti yakınlarındaki sulara ulaşması ve katılımcı İran ve Rus donanma gemileriyle buluşmasının ardından yerel saatle Pazartesi günü başladı.
ABD istihbarat değerlendirmesi, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu'nun görevde kalmasının "tehlikede olabileceğini" söylüyor ve İsrail'in Gazze savaşında Hamas'ı tamamen ortadan kaldırma hedefine ulaşamayacağını öne sürüyor.
Netanyahu'nun ofisi, beş ay süren savaşın ardından 2,3 milyon sakininin yarısından fazlasının barındığı, parçalanmış Filistin bölgesinin güney ucundaki Refah'a saldırı planını onayladığını söyledi.
Boykotlar son hız devam ediyor, Endonezya ve Malezya’da ramazan nedeniyle satılan hurmalar denetlendi. Malezya’da İsrail hurması satan bir satıcı etiket usülsüzlüğünden ötürü tutuklandı. Ticaret Bakanlıkları, İsrail hurmalarını farklı menşei adı altında satmaya çalışacak tüccarlara ciddi yaptırımlar uygulayacak.
Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphposa, İsrail'in, Uluslararası Adalet Divanının (UAD) Gazze'de soykırım davası kapsamında verdiği tedbir kararlarını uygulamadığını söyledi.
Belçika uçaklarının Gazze Şeridi sakinlerine insani yardım atarken, insani yardım dağıtılan bölgelere İsrail tarafından hava saldırıları düzenleniyor.
Ukrayna Cephesi
Rusya devlet başkanlığı seçimlerinden yüzde 87’inin üstünde oyla rekor kırarak Vladimir Putin kazandı.
Rus ordusu, Zaporojye'nin Mirnoye köyünde kontrolü ele geçirdi.
Putin, Rossiya-1 televizyonu ve RIA haber ajansına verdiği demeçte, ülkenin nükleer bir savaşa gerçekten hazır olup olmadığı yönündeki bir soruya yanıt olarak "Askeri-teknik açıdan elbette hazırız" dedi. Nükleer silahların kullanımının Kremlin'in nükleer doktrininde, yani Rusya'nın silahlarını hangi durumlarda kullanabileceğini belirleyen politikasında açıklandığını yineledi. Putin "Silahlar onları kullanmak için vardır" dedi. "Bizim kendi ilkelerimiz var."
Bulgaristan Savunma Bakanı Todor Tagayev, zırhlı personel taşıyıcılarını taşıyan ilk 30 vagonun Ukrayna’ya sevk edildiğini duyurdu.
NATO Genel Sekreter Yardımcısı Mircea Geoana, Romanya'nın Köstence kentinde gazetecilere verdiği demeçte, NATO ülkelerinin Rusya ile birkaç yıl sürecek gergin ilişkilere hazırlanmaları gerektiğini söyledi.
Afrika Cephesi
Orta Afrika Cumhuriyeti Başbakanı Felix Moloua, ülke topraklarına Rus askeri üssü kurulmasına ilişkin görüşmelerin devam ettiğini dile getirdi.
Nijer hükümet sözcüsü Amadou Abdramane, devlet televizyonundan yaptığı açıklamada, ABD Savunma Bakanlığına bağlı askeri ve sivil personelin Nijer'de görev yapmasına izin veren askeri anlaşmanın yürürlükten kaldırıldığını bildirdi. Niger 201, ABD'nin Cibuti'deki daimi üssünden sonra İHA operasyonlarını da yürüttüğü Afrika'daki en büyük ikinci üssü konumunda bulunuyor.
Afrika'daki Çinli işgücü azalıyor. 2015 yılına gelindiğinde Afrika'daki Çinli işçi sayısı 263.000'e ulaşmıştı. Ancak bu zirve noktasından bu yana, altyapı projelerine yönelik fonların azalmasıyla kıtadaki Çinli işçi sayısı düştü. 2021 yılı sonu itibariyle Afrika'daki resmi işçi sayısı 2015 yılına kıyasla yüzde 64'lük bir düşüşle yaklaşık 93.000 oldu. Afrika'daki Çinli işçi sayısı 2022 yılında tekrar düşerek 88.371'e geriledi.
Çin, Pekin'in gelişmekte olan ülkeler arasındaki nüfuzunu daha da genişletme çabaları kapsamında Angola ile bağlarını güçlendirirken Başkan Xi Jinping, ülkesini Afrika'nın "güvenilir bir dostu" olarak nitelendirdi. Angola Devlet Başkanı Joao Lourenco ile Pekin'de yaptığı görüşmede Xi, her ikisi de gelişmekte olan ekonomiler olan iki ülke arasındaki işbirliğinin "iyi arkadaşlar arasındaki karşılıklı yardıma, karşılıklılığa ve kazan-kazan işbirliğine" dayandığını söyledi.
Sierra Leone, Afrika'nın Atlantik kıyısında küçük bir ülke olabilir, ancak Çin'in demir cevheri konusunda Avustralya ve Brezilya'ya bağımlılığını kırma yönündeki büyük hedeflerinin bir parçası. Çin'in demir cevherinin yüzde 80'inden fazlası Avustralya ve Brezilya'dan geliyor ancak Pekin bu arz riskini ortadan kaldırmak istiyor. Çinli madencilik ve metal şirketi Leone Rock Metal Group tarafından Tonkolili demir cevheri madeninde 230 milyon ABD Doları maliyetle 12 milyon tonluk bir demir cevheri işleme tesisi inşa ediliyor. Madende tahmini 13,7 milyar ton demir cevheri bulunuyor.
Batı Afrika ülkesi Gine'de, 27 yıl süren yanlış başlangıçların ardından Çinli yatırımcılar, İngiliz-Avustralyalı madencilik devi Rio Tinto ile birlikte önümüzdeki yıl Simandou demir cevheri madeninden ilk sevkiyatlarını yapma yolunda ilerliyor. Simandou, dünyanın bilinen en büyük işlenmemiş yüksek kaliteli demir cevheri rezervidir. Çinli şirketler aynı zamanda Kamerun ile orta batı Afrika'daki komşu Kongo-Brazzaville arasında büyük ölçekli demir cevheri yatakları geliştirecek Mbalam-Nabeba projesine de yatırım yapıyor.
Her hafta, jeopolitikanın şekillendireceği dünyayı buradan takip edebilirsiniz.
Her hafta başında dünyada olanları özetle buradan takip ediyorum